Ναργιλέδες τέλος στο Μαλί

«Shisha-abana», αναφωνεί ο Bilal, ένας παντοπώλης στην πρωτεύουσα του Μάλι, Bamako, στην εθνική γλώσσα Bambara: «Το Shisha τελείωσε».

 

Είναι μια συνηθισμένη αντίδραση.

 Μια απροσδόκητη απαγόρευση του καπνίσματος ναργιλέ σε αυτή τη χώρα της Δυτικής Αφρικής προκάλεσε έκπληξη αλλά και διχασμό, αφήνοντας τους θιασώτες απογοητευμένους αλλά τους υποστηρικτές της υγείας ενθουσιασμένους.

 Μπαρ όπου μικρές ομάδες καπνιστών -- κυρίως νεαρών ανδρών -- παρέα για να συζητήσουν και να ρουφήξουν τους σωλήνες νερού έχουν ανθίσει στο Μπαμάκο τα τελευταία χρόνια.

 Το Μάλι είναι μια συντριπτικά μουσουλμανική χώρα και οι ερμηνείες του Ισλάμ είναι γενικά δυσμενείς για τα τσιγάρα και για ναργιλέ.

 Αλλά είναι επίσης ένα κοσμικό έθνος που ανέχεται το αλκοόλ, ακόμα κι αν η κατανάλωση περιορίζεται σε ορισμένους δημόσιους χώρους και τα περισσότερα καταστήματα και εστιατόρια δεν το σερβίρουν.

 Στον ναργιλέ, συνήθως καίνε έναν καπνό με γεύση φρούτων για να δώσουν μια γλυκιά γεύση.  Ο καπνός εισπνέεται μέσω ενός μακρύ σωλήνα από καουτσούκ, περνώντας μέσα από το νερό για να κρυώσει.  "Shisha" είναι επίσης ο όρος που χρησιμοποιείται μερικές φορές για το προϊόν καπνού.

 Η ξαφνική απόφαση της κυβέρνησης στις 15 Αυγούστου να απαγορεύσει τα ναργιλέ αιφνιδίασε πολλούς -- η κυβερνώσα χούντα, στην εξουσία από το 2020, δεν ήταν ιδιαίτερα γνωστή για τις ανησυχίες της για τον καπνό.

 Ο νόμος, που συνυπογράφηκε από έξι υπουργεία, συμπεριλαμβανομένου του υπουργείου Ασφάλειας, Υγείας και Νεολαίας, «απαγορεύει την εισαγωγή, διανομή, πώληση και χρήση ναργιλέδων (σωλήνων νερού) ή οποιασδήποτε παρόμοιας συσκευής σε όλη την εθνική επικράτεια».

 Κάθε καπνιστής ναργιλέ θα τιμωρηθεί με ποινή φυλάκισης από μία έως 10 ημέρες και πρόστιμο από 300 έως 10.000 φράγκα CFA ($0,45 έως $15,00).

 Τα μπαρ ναργιλέ έχουν διορία έξι μήνες για να κλείσουν.

 Οι αρχές δεν παρείχαν κανένα λόγο για την απαγόρευση.

 Αλλά στο μαγαζί του στο κέντρο του Μπαμάκο, ο Abdramane Daff είναι βουρκωμένος καθώς επιδεικνύει το σωρό του στοκ.

 «Δεν μπορούμε να τα πουλήσουμε όλα αυτά σε έξι μήνες, είναι αδύνατο», είπε.

 «Παρακαλούμε (τις αρχές) να αναζητήσουν άλλη λύση -- ίσως θα μπορούσαν να περιοριστούν στην απαγόρευση της κατανάλωσης στους δρόμους και να περιορίσουν τις πωλήσεις ναργιλέ».

 Από την πλευρά των καταναλωτών, υπάρχουν ερωτήματα σχετικά με την ικανότητα των αρχών να επιβάλλουν το διάταγμα.

 «Είναι δυνατόν να σταματήσεις το κάπνισμα ναργιλέ ;»  ρώτησε ένας περιστασιακός καπνιστής υπό τον όρο της ανωνυμίας.

 Μέτρα όπως το κλείσιμο εστιατορίων κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 είχαν μικρή επίδραση σε μια χώρα όπου πολλές επιχειρήσεις είναι άτυπες και οι πόροι επιβολής του νόμου είναι περιορισμένοι.

 Στα κοινωνικά δίκτυα ή σε συζητήσεις σε στέκια του δρόμου στο Μπαμάκο, τα νέα έτυχαν μάλλον θετικής υποδοχής.

 «Ευχαριστώ για την απαγόρευση του ναργιλέ στο Μάλι, νομίζω ότι πρέπει τώρα να απαγορεύσουμε τα τσιγάρα καθώς είναι και αυτά ναρκωτικά!».  δημοσίευσε ο Abdoul Karim Maiga στο Twitter.

 «Νομίζω ότι το διάταγμα είναι πολύ σημαντικό», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Ουσμάν Τουρέ, εκπρόσωπος της ένωσης θυμάτων καπνού.

 «Όσον αφορά τη θνησιμότητα και τις ασθένειες, αν λαμβάναμε υπόψη το ναργιλέ και τον καπνό, θα βλέπαμε ότι ειλικρινά είναι καλύτερο να σταματήσουμε», είπε.

 Ο Σαλίφ Κονέ, ειδικός στον καπνό, επισημαίνει μια μελέτη που διεξήχθη σε σχολεία στο Μπαμάκο και δείχνει ότι «περίπου το 70 τοις εκατό των νέων χρησιμοποιούν ναργιλέ».

 Μια ομάδα εργασίας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) προειδοποίησε το 2017 για τον κίνδυνο του καπνίσματος ναργιλέ.

 Η πρακτική είναι έως και 10 φορές πιο επιβλαβής από τα τσιγάρα, αλλά δεν στοχεύει τις ίδιες εκστρατείες ευαισθητοποίησης όπως με τον καπνό, ανέφερε.

 Εναπόκειται σε εμάς, τους γιατρούς, τους γονείς αυτών των παιδιών, να συνδυάσουμε τις προσπάθειές μας με εκείνες της κυβέρνησης για να (τα κάνουμε) να σταματήσουν να χρησιμοποιούν ναργιλέ», είπε ο Κονέ.

 Χώρες όπως η Σαουδική Αραβία και ο Λίβανος έχουν φορολογήσει την κατανάλωση ναργιλέ.  Άλλοι, όπως η Ιορδανία και το Καμερούν, το έχουν απαγορεύσει.

 Στο Μάλι, όπου η ελευθερία του λόγου απειλείται ολοένα και περισσότερο από το 2020, ελάχιστες επικριτικές φωνές έχουν υψωθεί εκτός από τους διευθυντές ναργιλέ μπαρ.

 «Ήταν αυτό το πιο επείγον, όταν η χώρα μας βρίσκεται στα χέρια μιας πολύπλευρης κρίσης;»  ρώτησε ένας κοινωνικός επιστήμονας υπό τον όρο της ανωνυμίας.