ΟΗΕ: χρήζει επανακαθορισμού απόψεων

Ο μαζικός αναστεναγμός ανακούφισης ήταν σχεδόν αισθητός μετά από την πρόσφατη ενημέρωση μέσων από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ).  

Όχι επειδή ο γενικός διευθυντής του έφερε καλά νέα από τον πυρηνικό σταθμό της Zaporizhzhia στην πρώτη γραμμή του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας, αλλά επειδή έμπιστοι εμπειρογνώμονες από την εποπτεία του ΟΗΕ είχαν επαληθεύσει τι συνέβαινε και είχαν δώσει συμβουλές για το πώς να αποφευχθεί η καταστροφή.

 Αυτό βέβαια δεν σημαίνει απαραίτητα ότι οι πρωταγωνιστές θα ακούσουν.  Αυτό είναι το κεντρικό παράδοξο και πρόβλημα του ΟΗΕ.  Σε έναν διασυνδεδεμένο κόσμο όπου οι μεγαλύτερες προκλήσεις μας δεν γνωρίζουν σύνορα, τα Ηνωμένα Έθνη είναι το συμπεφωνημένο  φόρουμ για τη διευθέτηση των διαφορών και την ενίσχυση του συλλογικού καλού.  Αλλά αυτό εξαρτάται από τη συνεργασία μεταξύ κυρίαρχων κρατών που καθοδηγούνται, πάνω από όλα, από εθνικά συμφέροντα.

 Λίγες ημέρες νωρίτερα, ένα πλοίο που μετέφερε 23.000 τόνους σιταριού για το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα (WFP) έδεσε στο Τζιμπουτί.  Αν και αποτελεί μια σταγόνα στον ωκεανό η μεταφερόμενη ποσότητα από ό,τι χρειάζεται, είναι μια σημαντική στιγμή για 22 εκατομμύρια ανθρώπους στο Κέρας της Αφρικής που ταλαιπωρούνται από τα τρόφιμα, κυρίως επειδή δημιούργησε ελπίδες για περισσότερες αποστολές, χάρη σε μια συμφωνία με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ που ξεμπλοκάρει τις εξαγωγές σιτηρών  από την Ουκρανία.

 Αυτά τα παραδείγματα απεικονίζουν τη χρησιμότητα του συστήματος του ΟΗΕ.  Αλλά η αποστολή του ΔΟΑΕ ήταν δυνατή μόνο επειδή δύο κράτη μέλη - η Ρωσία και η Ουκρανία - συμφώνησαν αφού άλλα μέλη τους πίεσαν.  Η επανέναρξη των εξαγωγών σιτηρών συνέβη μόνο όταν οι αφρικανικές χώρες άσκησαν πιέσεις στη Μόσχα και η Τουρκία πρωτοστάτησε στις διαπραγματεύσεις.(προς ίδιον όφελος )

 Ο ΟΗΕ διευκόλυνε αυτά τα επιτεύγματα, μάλλον σαν ιερέας που ευλογεί έναν γάμο που απαιτεί τη συγκατάθεση δύο ατόμων.  Αυτό δείχνει ότι ο ΟΗΕ είναι τόσο αποτελεσματικός όσο το άθροισμα των μερών του.

 Όταν ενώνονται, τα Ηνωμένα Έθνη επηρεάζουν την καθημερινότητά μας με μυριάδες τρόπους.  Πετάμε με ασφάλεια στους εθνικούς εναέριους χώρους λόγω του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας.  Όταν οι επιστολές ή τα χρηματικά εντάλματά μας φτάνουν σε κάποιο μακρινό μέρος του πλανήτη, ευχαριστήστε την Παγκόσμια Ταχυδρομική Ένωση του ΟΗΕ.  

Όταν χρησιμοποιούμε το τηλέφωνο ή το διαδίκτυο για να συνδεθούμε οπουδήποτε, αναγνωρίζουμε τη Διεθνή Ένωση Τηλεπικοινωνιών του ΟΗΕ.  

Εφευρέσατε ένα νέο gadget που χρειάζεται προστασία σε πολλές χώρες;  Εγγραφείτε στον Παγκόσμιο Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας.  Αναζητάτε αξιοπρεπή μέσα διαβίωσης μέσω αξιοπρεπούς εργασίας;  Συνεργαστείτε με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, τον μοναδικό παγκόσμιο οργανισμό που δίνει ισότιμη φωνή σε κυβερνήσεις, εργοδότες και εργαζόμενους.

Ωστόσο, όταν το κοινό καλό συγκρούεται με το εθνικό συμφέρον, ο ΟΗΕ βρίσκεται σε δύσκολη θέση  προσπαθώντας να διευκολύνει τη συμφωνία διασφαλίζοντας παράλληλα ότι οι συμβιβασμοί δεν απομακρύνονται πολύ από τους κανόνες που πρέπει να τηρηθούν .

 Αναπόφευκτα, κανείς δεν βγαίνει ασυγκίνητος από την προσπάθεια να λύσει τέτοιες αντιφάσεις.  Η αποτελεσματικότητα του Cop26, για παράδειγμα, αμφισβητείται από τα πρόσφατα θύματα καταστροφών στο Πακιστάν, τα οποία αναμένουν κονδύλια μετριασμού του κλίματος που έχουν υποσχεθεί εδώ και καιρό.  Ο ΟΗΕ κατηγορείται για μη έγκαιρη παράδοση ανθρωπιστικής βοήθειας, αν και δεν μπορεί να έχει δικά του χρήματα και εξακολουθεί να βασίζεται σε πλουσιότερες χώρες για να τα παράσχουν.

 Η απάντηση στον Covid-19 παρέχει περαιτέρω επεξήγηση.  Κάποιοι κατηγορούν τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για το τεράστιο κοινωνικό και οικονομικό κόστος των lockdown, αν και οι συμβουλές του ήταν πολύ πιο διαφοροποιημένες από ό,τι έκαναν ορισμένα έθνη.  Η Παγκόσμια Συμμαχία Εμβολίων του ΟΗΕ φέρει επίσης την ευθύνη για τις μεγάλες ανισότητες στην κοινή χρήση εμβολίων που σώζουν ζωές, αν και είναι τα έθνη-παραγωγοί εμβολίων που συσσώρευσαν πλούτο.

 Το ότι τα Ηνωμένα Έθνη να ευρίσκονται συνεχώς μεταξύ σφύρας και άκμονος  αποδεικνύεται από το Γραφείο του Ύπατου Αρμοστή για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.  

Αρνήθηκε η τελευταία Ύπατη Αρμοστής να παρατείνει τη θητεία της επειδή είχε κουραστεί  από τις καταχρήσεις και τις ευθύνες καθώς τα ανθρώπινα δικαιώματα μειώθηκαν και τα ανθρώπινα λάθη πολλαπλασιάστηκαν; 

 Δύσκολα μπορεί να κατηγορηθεί διότι ο χρόνος της στην εξουσία συνέπεσε με την αύξηση του αυταρχισμού σε όλο τον κόσμο.

 Δεν σημαίνει ότι ο ΟΗΕ πρέπει να υποχωρήσει.  Αντίθετα, πρέπει να προχωρήσει σε υψηλότερα επίπεδα αναπτύσσοντας τις ιδέες και τις φιλοδοξίες που χρειάζονται στην εποχή της κρίσης και της αβεβαιότητας.  Με τον ίδιο τρόπο που μας ενέπνευσε να επισκευάσουμε τον κατεστραμμένο κόσμο της δεκαετίας του 1940.

  Για να γίνει αυτό, οι φίλοι του ΟΗΕ πρέπει να βοηθήσουν στην αποσαφήνιση των αρχών του  του και να επανακαθορίσουν οσο το δυνατόν  τον δικαιότερο επιμερισμό της ανθρωπιστικής του βοήθεια.

The National