Υπάρχει οικονομικό δόγμα και υπάρχει η νομισματική πολιτική του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ο πιο συνηθισμένος τρόπος για τον περιορισμό των αυξήσεων των τιμών είναι η σύσφιξη της προσφοράς χρήματος μέσω υψηλότερου κόστους δανεισμού. Λόγω του καλπάζοντος πληθωρισμού, οι εθνικές τράπεζες αυξάνουν λοιπόν τα βασικά επιτόκια παγκοσμίως.
Αστρονομικές τιμές πληθωρισμού
Στην Τουρκία όμως συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Η διαφορά μεταξύ των επιτοκίων και των επιπέδων πληθωρισμού διευρύνεται συνεχώς σε αυτή τη χώρα. Από τα τέλη του περασμένου έτους, η κεντρική τράπεζα μειώνει συνεχώς τα βασικά επιτόκια, παρόλο που ο πληθωρισμός βρίσκεται πλέον σε αστρονομικά επίπεδα.
Τον Σεπτέμβριο, η αντίστοιχη τιμή ήταν 83,45 τοις εκατό. Στην Κωνσταντινούπολη ο πληθωρισμός έφτασε ακόμη και σε τριψήφιο επίπεδο. Αυτό σημαίνει ότι οι τιμές διπλασιάζονται μέσα σε ένα χρόνο. Και ορισμένοι οικονομολόγοι θεωρούν ακόμη και αυτούς τους αριθμούς εξωραϊστικούς. Σύμφωνα με ανεξάρτητα ερευνητικά ινστιτούτα, ο πληθωρισμός στην Τουρκία ξεπερνά το 180%.
Παρόλα αυτά, οι ιθύνοντες στην Άγκυρα εμμένουν στην πορεία τους. Την Πέμπτη, η κεντρική τράπεζα μείωσε ξανά τα επιτόκια κατά 150 μονάδες βάσης στο 10,5%. Αυτό τοποθετεί το πραγματικό επιτόκιο, δηλαδή τη διαφορά μεταξύ του βασικού επιτοκίου και της επίσημης αύξησης της τιμής, λίγο κάτω από το μείον 72 τοις εκατό - μια απόλυτη τιμή ρεκόρ.
Μονοψήφιο επιτόκιο μέχρι το τέλος του έτους
Η κίνηση δικαιολογείται, μεταξύ άλλων, από την πτώση της οικονομικής ανάπτυξης και την προσδοκία ότι ο πληθωρισμός θα κορυφωθεί σύντομα. Υπό άλλες συνθήκες, αυτοί θα μπορούσαν κάλλιστα να είναι παράγοντες που κάνουν μια μείωση των επιτοκίων να φαίνεται κατάλληλη. Ωστόσο, η τελευταία περικοπή τον Αύγουστο δικαιολογήθηκε με ακριβώς αντίθετους δείκτες. Εκείνη την εποχή γινόταν λόγος για υψηλό πληθωρισμό και ισχυρή ανάπτυξη.
Η πραγματική κινητήρια δύναμη πίσω από την πολιτική της τουρκικής κεντρικής τράπεζας βρίσκεται αλλού: στο προεδρικό μέγαρο. Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν έκρυψε ποτέ την αντίθεσή του στα υψηλά επιτόκια. Πριν από δύο εβδομάδες δήλωσε ότι τα επιτόκια θα παραμείνουν χαμηλά όσο παρέμενε στην εξουσία.
Λίγο πριν από αυτό, είχε δώσει επίσης συγκεκριμένο στόχο και είπε ότι ελπίζει ότι τα επιτόκια θα πέσουν σε μονοψήφιο επίπεδο μέχρι το τέλος του έτους. Η κεντρική τράπεζα θα πρέπει να συμμορφωθεί με αυτήν την επιθυμία στην επόμενη συνεδρίασή της τον Δεκέμβριο.
Οι νομισματικοί φύλακες ξέρουν τι θα τους συνέβαινε διαφορετικά. Ο πρόεδρος της Τουρκίας άλλαξε διοικητή της κεντρικής τράπεζας τρεις φορές από το 2019. Ο λόγος για αυτό ήταν η επιτοκιακή πολιτική. Ανεξάρτητη νομισματική πολιτική στην Τουρκία υπάρχει μόνο στα χαρτιά.
Η ανάπτυξη είναι το παν
Η επιτοκιακή πολιτική του Ερντογάν έχει ένα ιδεολογικό στοιχείο, την απαγόρευση των τόκων για το Ισλάμ. Ωστόσο, ο Τούρκος πρόεδρος είναι η επιτομή ενός πολιτικού πραγματιστή, που ρίχνει θέσεις στη θάλασσα όταν του κάνουν περισσότερο κακό παρά καλό.
Ακόμη και στο προεδρικό μέγαρο, θα πρέπει πλέον να γίνει γνωστό ότι ο πληθωρισμός δεν μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο με μια επεκτατική νομισματική πολιτική. Ωστόσο, η σταθερότητα των τιμών είναι δευτερεύουσας σημασίας για τον Ερντογάν. Πολύ πιο σημαντική είναι η οικονομική ανάπτυξη ή τουλάχιστον η αποτροπή μιας ύφεσης, η οποία θα συμβαδίζει με την επειγόντως αναγκαία αύξηση των επιτοκίων. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα κατά τις προεκλογικές εκστρατείες.
Το αργότερο μέχρι τον Ιούνιο θα διεξαχθούν εκλογές στην Τουρκία. Αντί να αναλάβει τον κίνδυνο της μεγαλύτερης ανεργίας, η κυβέρνηση ξοδεύει τεράστια ποσά για να μετριάσει τις επιπτώσεις του πληθωρισμού - τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές.
Τον περασμένο μήνα, ο Ερντογάν ξεκίνησε ένα επιδοτούμενο πρόγραμμα στέγασης ύψους 50 δισεκατομμυρίων CHF. Το κόστος στέγασης έχει αυξηθεί δραστικά, ειδικά στις μεγάλες πόλεις. Ουσιαστική αύξηση του κατώτατου μισθού των 5.500 λιρών σήμερα αναμένεται επίσης στο τέλος του έτους. Και τα δύο είναι πιθανό να τροφοδοτήσουν περαιτέρω τη σπείρα του πληθωρισμού.
Η μείωση των επιτοκίων την Πέμπτη είχε ήδη τιμολογηθεί στις αγορές συναλλάγματος. Το δολάριο παρέμεινε αμετάβλητο στις 18,6 λίρες. Το τουρκικό νόμισμα έχει χάσει το 28% της αξίας του έναντι του δολαρίου μόνο φέτος. Η κατάσταση είναι πιθανό να συνεχιστεί τουλάχιστον μέχρι τις εκλογές.
Πηγή: Neue Zürcher Zeitung
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Γηξκ.