Γιατί στην Φλώρινα

Οι σλαβόφωνοι της ελληνικής Μακεδονίας βρίσκονται σε μια γεωγραφική ζώνη από βορειοδυτικά της λίμνης της Καστοριάς. 

Συγκεκριμένα κατά μήκος των συνόρων της Βόρειας Μακεδονίας, άλλοτε Γιουγκοσλαβικών, έως το όρος Όρβηλο στα σύνορα με τη Βουλγαρία, όπως αυτά διαμορφώθηκαν και ισχύουν μέχρι τις μέρες μας μετά τους Βαλκανικούς πολέμους (1912-1913), βάσει της Συνθήκης του Βουκουρεστίου (28 Ιουλίου 1913)

Οι σπουδαιότεροι λόγοι που συνετέλεσαν στη διαμόρφωση του σλαβικού ιδιώματος (φωνητικά) ανάγονται στη βυζαντινή περίοδο και τη Τουρκοκρατία που ακολούθησε, όταν αριθμός Βουλγάρων αιχμαλώτων αναζήτησε εργασία στα μεγάλα αγροκτήματα των Βυζαντινών τιμαριούχων.

Ο Απόστολος Βακαλόπουλος αναφέρει ότι συναντώνταν σλαβόφωνοι ως εποχιακοί εργάτες συλλογής βαμβακιού ακόμα και στην περιοχή των Τρικάλων.

 Η έλλειψη ουσιαστικών συνόρων στην ελληνική χερσόνησο έκανε εύκολο τον συγχρωτισμό με τους άλλους λαούς και οι μετακινήσεις για εργασία πολλών φτωχών Σλάβων προς τις εύφορες βόρειες περιοχές του ελληνικού χώρου, ήταν συνηθισμένο φαινόμενο. Έτσι προέκυψε το σλαβικό ιδίωμα ,και αποτέλεσε μέσο κοινής συνεννόησης Τούρκων, Ελλήνων και Σλάβων εποίκων για να εξυπηρετούνται εμπορικοί και άλλοι σκοποί. 

Σε πολλές περιπτώσεις, οι περιστάσεις ανάγκαζαν τον ελληνικό πληθυσμό να προτιμά να μαθαίνει το προφορικό ιδίωμα αυτό και να προσποιείται πρόσκαιρα ότι είναι σλαβικός ώστε να αποφεύγει το παιδομάζωμα, τις σφαγές και το μίσος των Τούρκων έπειτα από κάθε επανάσταση του ελληνισμού.

Το σλαβoφωνικό γλωσσικό ιδίωμα αποτέλεσε αργότερα τη βάση της βουλγαρικής προπαγάνδας με την ίδρυση βουλγαρικών εξαρχικών σχολείων και καταλήψεις ελληνικών εκκλησιών, σύμφωνα με σουλτανικό φιρμάνι του 1870,που όριζε εφόσον οι εξαρχικοί αποτελούσαν το ένα τρίτο του εκκλησιάσματος να λειτουργούν εκ περιτροπής σε εκκλησίες που ποτέ δεν έκτισαν και να δημιουργούν μητροπόλεις αν ήσαν οι μισοί. 

Κατά την περίοδο των ελληνοβουλγαρικών αναταράξεων οι σλαβόφωνοι διχάστηκαν σε Πατριαρχικούς και εξαρχικούς στα συνοριακά όμως εδάφη της βόρειας σημερινής ελληνικής Μακεδονίας (1895 - 1908).