Οι 10 χώρες με τον μεγαλύτερο πληθωρισμό τροφίμων

Τελευταία ενημέρωση - 17 Ιανουαρίου 2023 Παγκόσμια Τράπεζα - World Bank

Ο εγχώριος πληθωρισμός των τιμών των τροφίμων παραμένει υψηλός σε όλο τον κόσμο. Οι πληροφορίες μεταξύ Σεπτεμβρίου και Δεκεμβρίου 2022 δείχνουν υψηλό πληθωρισμό σχεδόν σε όλες τις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. 94,1% των χωρών χαμηλού εισοδήματος, 92,9% των χωρών χαμηλότερου μεσαίου εισοδήματος και 89% των χωρών ανώτερου μεσαίου εισοδήματος έχουν δει επίπεδα πληθωρισμού άνω του 5%, ενώ πολλές χώρες αντιμετωπίζουν διψήφιο πληθωρισμό.

 Το ποσοστό των χωρών υψηλού εισοδήματος με υψηλό πληθωρισμό τιμών τροφίμων αυξήθηκε στο 87,3%. Οι χώρες που επηρεάζονται περισσότερο βρίσκονται στην Αφρική, τη Βόρεια Αμερική, τη Λατινική Αμερική, τη Νότια Ασία, την Ευρώπη και την Κεντρική Ασία.

Από την τελευταία ενημέρωση στις 13 Δεκεμβρίου 2022, οι τιμές των γεωργικών προϊόντων, των δημητριακών και των εξαγωγών παρέμειναν σχετικά σταθερές. Ο γεωργικός δείκτης έκλεισε στο ίδιο επίπεδο, ο δείκτης εξαγωγών 1% υψηλότερα και ο δείκτης δημητριακών 1% χαμηλότερα. Οι τιμές του καλαμποκιού και του σιταριού έκλεισαν 1% και 2% χαμηλότερα, αντίστοιχα, και οι τιμές του ρυζιού 1% υψηλότερα. Οι τιμές του καλαμποκιού και του ρυζιού είναι 8% και 13% υψηλότερες, αντίστοιχα, σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2022, και οι τιμές του σιταριού 2% χαμηλότερες. Οι τιμές του καλαμποκιού και του σιταριού είναι 27% και 13% υψηλότερες, αντίστοιχα, σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2021, και οι τιμές του ρυζιού 10% χαμηλότερες. (Βλέπε στοιχεία του "ροζ φύλλου" για τους δείκτες τιμών γεωργικών προϊόντων και τροφίμων, που ενημερώνονται σε μηνιαία βάση).

Μια έκθεση του Δεκεμβρίου 2022 που δημοσιεύθηκε από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) ανέφερε ότι οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων αναμένεται να παραμείνουν υψηλές λόγω του πολέμου, του ενεργειακού κόστους και των καιρικών φαινομένων, παρά το γεγονός ότι οι αυξήσεις των επιτοκίων έχουν ελαφρώς μειώσει τις πιέσεις στις τιμές. Οι τιμές ρεκόρ έχουν αυξήσει την επισιτιστική ανασφάλεια, έχουν αυξήσει τις κοινωνικές εντάσεις και έχουν επιβαρύνει τους προϋπολογισμούς των χωρών που βασίζονται στις εισαγωγές τροφίμων.

Η έκθεση "2022 Financing Flows and Food Crises Report" που δημοσίευσε το Παγκόσμιο Δίκτυο κατά των επισιτιστικών κρίσεων υπογραμμίζει ότι οι χώρες που βιώνουν επισιτιστικές κρίσεις λαμβάνουν τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική χρηματοδότηση. Όταν λαμβάνονται υπόψη όλοι οι τομείς, τα κονδύλια για την ανάπτυξη στις χώρες με επισιτιστικές κρίσεις είναι πολύ μεγαλύτερα από την ανθρωπιστική βοήθεια. Όταν εξετάζονται οι κατανομές σε χώρες με βάση τους παράγοντες που προκαλούν τις επισιτιστικές κρίσεις, οι χώρες στις οποίες οι συγκρούσεις και η ανασφάλεια είναι οι κύριοι παράγοντες απορροφούν το μεγαλύτερο μερίδιο της ανθρωπιστικής και αναπτυξιακής βοήθειας.

Ένα πρόσφατο ιστολόγιο της Παγκόσμιας Τράπεζας υπογράμμισε ότι οι υψηλές τιμές των λιπασμάτων έχουν καταστεί σημαντικό εμπόδιο για την παραγωγή τροφίμων σε χώρες με χαμηλό εισόδημα, αποσταθεροποιώντας τον καλλιεργητικό κύκλο του 2023 και 2024. 205 εκατομμύρια άνθρωποι βρίσκονται σε οξεία επισιτιστική ανασφάλεια σε 45 χώρες παγκοσμίως. Πολλές από αυτές τις χώρες δεν διαθέτουν επαρκείς πρώτες ύλες -άζωτο, ποτάσα, φωσφορικά άλατα, φυσικό αέριο- και εγκαταστάσεις παραγωγής για να διασφαλίσουν ότι οι αγρότες μπορούν να έχουν προσιτή πρόσβαση σε λιπάσματα. Η πρόκληση είναι σαφέστερη στην υποσαχάρια Αφρική, όπου οι διακοπές στις εξαγωγές λιπασμάτων από τη Λευκορωσία και τη Ρωσία και οι περιορισμοί άλλων χωρών εξαγωγής έχουν πλήξει περισσότερο τα φτωχά νοικοκυριά. Οι τιμές των λιπασμάτων έχουν τριπλασιαστεί από τις αρχές του 2020 και παραμένουν ασταθείς, εμποδίζοντας τους μικροκαλλιεργητές να έχουν πρόσβαση σε σταθερή προμήθεια. Εν τω μεταξύ, οι αγρότες στις πιο προηγμένες οικονομίες έχουν την πολυτέλεια να φυτεύουν περισσότερο και να αγοράζουν λιπάσματα, επειδή επωφελούνται από επιδοτήσεις που συχνά καλύπτουν το φυσικό αέριο για τα λιπάσματα και το πετρέλαιο ντίζελ για τον εξοπλισμό.

Μια νέα ανάλυση που διεξήγαγε το IFPRI σε 1,27 εκατομμύρια παιδιά σε 44 χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος διερευνά τις πιθανές επιπτώσεις του πληθωρισμού των τροφίμων στη σπατάλη και την καχεξία μεταξύ 1,27 εκατομμυρίων παιδιών προσχολικής ηλικίας. Η μελέτη καταδεικνύει ότι οι επιπτώσεις του πληθωρισμού των τροφίμων πλήττουν νωρίς -στις πρώτες 1.000 ημέρες της ζωής- και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και της βρεφικής ηλικίας και επηρεάζουν δυσανάλογα τους φτωχούς και ακτήμονες της υπαίθρου. Ως εκ τούτου, υπάρχει επείγουσα ανάγκη να βελτιωθεί η διατροφή και η υγεία των γυναικών πριν και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ώστε να διασφαλιστεί η προγεννητική υγεία και η διατροφική υποστήριξη για τις μητέρες και τα παιδιά.

Μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, οι πολιτικές που σχετίζονται με το εμπόριο και επιβάλλονται από τις χώρες έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Η παγκόσμια επισιτιστική κρίση έχει εν μέρει επιδεινωθεί από τον αυξανόμενο αριθμό περιορισμών στο εμπόριο τροφίμων που έχουν τεθεί σε εφαρμογή από χώρες με στόχο την αύξηση της εγχώριας προσφοράς και τη μείωση των τιμών. Από τον Δεκέμβριο του 2022, 19 χώρες έχουν εφαρμόσει 23 απαγορεύσεις εξαγωγών τροφίμων και οκτώ χώρες έχουν εφαρμόσει 12 μέτρα περιορισμού των εξαγωγών.