Η ασάφεια θα κερδίσει στην Τουρκία

『Δημοσκόπηση Ιουλίου 2022』

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν φαίνεται να παίζει όλα τα χαρτιά του για να κερδίσει αυτές τις εκλογές, πράγμα που δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη, δεδομένου ότι είναι τόσο ένας πανούργος πολιτικός όσο και μια "εκλογική μηχανή". 

Ο Kemal Kılıçdaroğlu έχει πλεονεκτήματα, αλλά και μειονεκτήματα που τον φέρνουν στην πιο αδύναμη θέση από όλους τους σημερινούς υποψηφίους. Αυτό έχει επιβεβαιωθεί από πολλαπλές δημοσκοπήσεις. 

Εάν και οι εκλογές επισπεύσθηκαν , η Τουρκία θα προσέλθει στις κάλπες τον Μάϊο του 2023 για να εκλέξει τόσο τον πρόεδρο όσο και το κοινοβούλιο. Παρόλο που μπορεί να φαίνεται σαν μια φυσιολογική διαδικασία αν το δει κανείς από αυτή την οπτική γωνία, ορισμένες δυναμικές στη χώρα σημαίνουν ότι αυτές οι εκλογές θα μπορούσαν να δώσουν τέλος στην περίοδο κατά την οποία το ΑΚΡ κυβέρνησε μέσω διαφόρων ανεπίσημων συνασπισμών. Αυτό τις καθιστά κρίσιμες.

Το AKP του Ερντογάν βρίσκεται στην εξουσία για περισσότερα από 20 χρόνια- ξεκινώντας από το 2011 και στη συνέχεια, μετά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016, δημιούργησε μια ολοένα και πιο αυταρχική πολιτική δομή. 

Μαζί με ορισμένα από τα ισλαμιστικά και εθνικιστικά στοιχεία της χώρας, έχει ασκήσει τόσο νομική όσο και de facto πίεση σε σχεδόν κάθε ομάδα της αντιπολίτευσης, συμπεριλαμβανομένων των Κούρδων, των Αλεβιτών, των φιλελεύθερων, των μελών των ομάδων ΛΟΑΤΚΙ και των σοσιαλδημοκρατών.

 Από τη μία πλευρά, καθώς η πολιτική και κοινωνική ατμόσφαιρα γίνεται μέρα με τη μέρα βαρύτερη, το οικονομικό μοντέλο του ΑΚΡ, το οποίο δεν βασίζεται στην παραγωγή και την προστιθέμενη αξία, έχει φτάσει κοντά στην κατάρρευση τόσο λόγω των παγκόσμιων κρίσεων όσο και λόγω της λανθασμένης νομισματικής πολιτικής της κυβέρνησης. 

Στο πλαίσιο αυτό, η Ομάδα Έρευνας Πληθωρισμού (ENAG), η οποία αποτελείται από ακαδημαϊκούς, ανακοίνωσε ότι ο ετήσιος πληθωρισμός της Τουρκίας ήταν 181,37% τον Αύγουστο. Παρόλο που η TURKSTAT, η κρατική στατιστική υπηρεσία, δηλώνει ότι ο πληθωρισμός είναι μόλις 80%, με εξαίρεση μια ευτυχισμένη μειονότητα, κάθε τμήμα της κοινωνίας αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες. 

Παράλληλα, η αύξηση των γυναικοκτονιών και της παιδικής κακοποίησης, σε συνδυασμό με τη σιωπή της κυβέρνησης για την ραγδαία αύξηση του ποσοστού εγκληματικότητας, φαίνεται ότι έχει εξαντλήσει την υπομονή της τουρκικής κοινωνίας.

Στην πραγματικότητα, τα μεγάλα διαρθρωτικά και διοικητικά προβλήματα που αναφέρθηκαν παραπάνω δεν είναι καινούργια για την Τουρκία. Απλώς είναι πιο εμφανή από ό,τι στο παρελθόν. 

Σε αυτό το πλαίσιο, η τουρκική κοινωνία έδωσε στην πραγματικότητα την πρώτη προειδοποίηση στην κυβέρνηση του ΑΚΡ και στους συμμάχους του MHP στη Λαϊκή Συμμαχία στις τοπικές εκλογές του 2019, όταν οι δύο σημαντικότερες μητροπολιτικές πόλεις της χώρας, η Άγκυρα και η Κωνσταντινούπολη, έπεσαν στην Αντιπολίτευση μετά τη συγχώνευση του CHP και του κόμματος .

Οι τοπικές εκλογές του 2019 έδειξαν επίσης ότι ήταν δυνατό για την Αντιπολίτευση να νικήσει αυταρχικά καθεστώτα μέσω των εκλογών, δείχνοντας έτσι στους ψηφοφόρους πόσο σημαντικό ήταν να ενώσουν τις δυνάμεις τους. Σε αυτό το πλαίσιο δημιουργήθηκε η Συμμαχία του Έθνους για να αντιταχθεί στη Λαϊκή Συμμαχία, μέσω της συγχώνευσης του CHP, του Κόμματος IYI, του Κόμματος του Μέλλοντος, του Κόμματος DEVA, του Κόμματος Felicity και του Δημοκρατικού Κόμματος. Παρόλο που το μεγαλύτερο και κεντρικότερο πολιτικό κίνημα της χώρας, το ίδιο το ΑΚΡ, δεν ανήκει σε καμία από αυτές τις δύο δομές, φαίνεται ότι οι εκλογές του 2023 θα διεξαχθούν μεταξύ της Συμμαχίας του Έθνους και των Λαϊκών Συμμαχιών. Με άλλα λόγια, η Αντιπολίτευση θα αναμετρηθεί με τον Ερντογάν προσπαθώντας να νικήσει τον υποψήφιο της Εθνικής Συμμαχίας.

Για πρώτη φορά, οι δημοσκοπήσεις τοποθετούν τον Ερντογάν πίσω από όλους σχεδόν τους πιθανούς αντιπάλους του. Αντιλαμβανόμενος το γεγονός αυτό, ο Ερντογάν έχει αρχίσει να εφαρμόζει προεκλογική πολιτική τους τελευταίους μήνες, καθώς η χώρα εισέρχεται στην προεκλογική περίοδο, ανακοινώνοντας πακέτα επενδύσεων και ενισχύσεων που θα έχουν άμεσο αντίκτυπο στα νοικοκυριά. Από την άλλη πλευρά, παράλληλα με την προσπάθεια να τερματίσει τις εντάσεις που διατηρεί εδώ και χρόνια με χώρες όπως η Σαουδική Αραβία και η Αίγυπτος με στόχο να βελτιώσει ως ένα βαθμό τους οικονομικούς δείκτες της Τουρκίας, αρχίζει επίσης να σκληραίνει τον λόγο του για χώρες όπως η Ελλάδα, γεγονός που θα μπορούσε να συσπειρώσει πίσω του εθνικιστικά στοιχεία. Ο Ερντογάν έχει επίσης δείξει τον τελευταίο καιρό την προθυμία του να χρησιμοποιήσει συναισθηματικά την έννοια της "πίστης" σε αυτές τις εκλογές, καλώντας τους ψηφοφόρους του να τον ψηφίσουν "για μια τελευταία φορά". Εν ολίγοις, ο Ερντογάν φαίνεται να παίζει όλα τα χαρτιά του για να κερδίσει αυτές τις εκλογές, κάτι που δεν θα πρέπει να αποτελεί έκπληξη, δεδομένου ότι είναι τόσο επαγγελματίας πολιτικός όσο και "εκλογική μηχανή".

Από την άλλη πλευρά, η Αντιπολίτευση φαίνεται, κατά μία έννοια, να έχει χάσει τη δυναμική που της έδωσε τέτοια ώθηση τους καλοκαιρινούς μήνες. Στην πραγματικότητα, λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική και κοινωνική κατάσταση της Τουρκίας, ο μητροπολιτικός δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Ekrem İmamoğlu φαίνεται ότι είχε πολύ καλό επιχείρημα όταν είπε: "Η κυβέρνηση δεν μπορεί να κερδίσει τις εκλογές υπό αυτές τις συνθήκες, αλλά η Αντιπολίτευση μπορεί να χάσει". Σε αυτό το σημείο, ο υποψήφιος πρόεδρος που θα προκύψει από το τραπέζι των έξι αποκτά σημασία. Παρόλο που οι δημόσιοι φορείς της Τουρκίας δηλώνουν ομόφωνα ότι πολύ καθυστερημένα θα ανακοινώσουν τον υποψήφιό τους, το Τραπέζι των Έξι λέει ότι το προεκλογικό μανιφέστο και ο συντονισμός είναι πιο σημαντικά από τον υποψήφιο. Ωστόσο, αυτό δεν ακούγεται αληθινό, αν αναλογιστούμε το τουρκικό εκλογικό σώμα τις τελευταίες δύο δεκαετίες. 

Σε μια χώρα που κυβερνάται από ένα αρχηγικό κίνημα εδώ και 20 χρόνια, ο αντίπαλος του Ερντογάν και τα χαρακτηριστικά του είναι οι παράγοντες που θα επηρεάσουν πιο άμεσα το αποτέλεσμα των εκλογών.