Θα τα καταφέρει ο Κεμάλ ;

Ιστανμπούλ, 6 Μαρτίου (Reuters) - Κολλημένος στη σκιά του Ταγίπ Ερντογάν καθ' όλη τη διάρκεια της καριέρας του, ο ηγέτης της τουρκικής αντιπολίτευσης Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου πιστεύει ότι η ώρα του μπορεί να έχει έρθει, αφού υπέστη επανειλημμένες εκλογικές ήττες και περιφρόνηση από τον άνθρωπο που κυριαρχεί στην πολιτική εδώ και δύο δεκαετίες.

Μια συμμαχία της αντιπολίτευσης ονόμασε τη Δευτέρα τον Κιλιτσντάρογλου, πρόεδρο του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP), υποψήφιο για να αναμετρηθεί με τον πρόεδρο Ερντογάν στις εκλογές της 14ης Μαΐου, οι οποίες θεωρούνται ίσως οι πιο σημαντικές στη σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας.

Οι προοπτικές του μπορεί να ενισχύθηκαν από μια συμφωνία της τελευταίας στιγμής για την επανένωση ενός μπλοκ της αντιπολίτευσης που είχε διασπαστεί την Παρασκευή σχετικά με το αν θα έπρεπε να είναι υποψήφιος.

Μετά από ένα πολιτικό δράμα 72 ωρών, τα έξι κόμματα συμφώνησαν ότι οι δημοφιλείς δήμαρχοι της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας θα είναι αντιπρόεδροί του σε περίπτωση που νικήσει τον Ερντογάν.

Ο Κιλιτσντάρογλου θα εκμεταλλευόταν επίσης τον θρίαμβο της αντιπολίτευσης το 2019, όταν το CHP νίκησε το κυβερνών κόμμα ΑΚ (AKP) του Ερντογάν στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες μεγάλες πόλεις στις τοπικές εκλογές, χάρη στην υποστήριξη άλλων κομμάτων της αντιπολίτευσης.

Μια κρίση κόστους ζωής εν μέσω ανεξέλεγκτου πληθωρισμού και χρόνια οικονομικής αναταραχής έχουν διαβρώσει την υποστήριξη του Ερντογάν, δίνοντας στον Κιλιτσντάρογλου ένα ακόμη πλεονέκτημα.

"Θα κυβερνήσουμε την Τουρκία με διαβουλεύσεις και διαλλακτικότητα", δήλωσε ο Κιλιτσντάρογλου σε αρκετές χιλιάδες υποστηρικτές του που επευφημούσαν έξω από την έδρα του Κόμματος της Ευτυχίας, ενός από τα έξι κόμματα του μπλοκ της αντιπολίτευσης.

"Θα εγκαθιδρύσουμε από κοινού το κράτος της ηθικής και της δικαιοσύνη" είπε

Οι επικριτές του Κιλιτσντάρογλου λένε ότι δεν έχει τη δύναμη του Ερντογάν να συσπειρώνει και να αιχμαλωτίζει το κοινό και δεν έχει σαφές ή πειστικό όραμα για το πώς θα είναι η μετά-Ερντογάν εποχή.

Οι υποστηρικτές του υπογραμμίζουν τη φήμη του ως ηθικού γραφειοκράτη, δήλωσε ο Gonul Tol, επικεφαλής του προγράμματος για την Τουρκία στη δεξαμενή σκέψης Middle East Institute με έδρα την Ουάσιγκτον.

"Δεν είναι διεφθαρμένος άνθρωπος. Δεν κλέβει", είπε.

"Θέλει να ολοκληρώσει την πολιτική του καριέρα ως το πρόσωπο που ανέστησε την τουρκική δημοκρατία, γι' αυτό είναι ο κατάλληλος άνθρωπος".

ΣΚΛΗΡΕΣ ΕΚΛΟΓΕΣ

Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι οι προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές θα είναι αμφίρροπες και θα κρίνουν όχι μόνο ποιος θα ηγηθεί της Τουρκίας, αλλά και πώς θα κυβερνηθεί, πού θα κατευθυνθεί η οικονομία της και ποιον ρόλο μπορεί να διαδραματίσει για την ανακούφιση των συγκρούσεων στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή.

Ωστόσο, πολλοί αναρωτιούνται αν ο σοβαρός και ενίοτε ζωηρός πρώην δημόσιος υπάλληλος μπορεί να νικήσει τον Ερντογάν, τον μακροβιότερο ηγέτη της χώρας, του οποίου το προεκλογικό χάρισμα έχει συμβάλει στην επίτευξη περισσότερων από δώδεκα εκλογικών νικών σε διάστημα δύο δεκαετιών.

Ο διορισμός του έρχεται ένα μήνα μετά από δύο τεράστιους σεισμούς που άφησαν ερείπια στα νοτιοανατολικά της Τουρκίας και εξαπέλυσαν κύμα επικρίσεων κατά της κυβέρνησης για την ανεπαρκή αντιμετώπιση των καταστροφών και τα χρόνια υποβαθμισμένων οικοδομικών προτύπων.

Οι αρχικές δημοσκοπήσεις μετά τους σεισμούς είχαν δείξει ότι ο Ερντογάν ήταν σε θέση να διατηρήσει σε μεγάλο βαθμό την υποστήριξή του παρά την καταστροφή. Αλλά η εμφάνιση μιας ενωμένης αντιπολίτευσης, ακόμη και μετά από καθυστέρηση στην επιλογή του υποψηφίου της, θα μπορούσε να αποδειχθεί μεγαλύτερη πρόκληση για τον ισχυρό άνδρα, λένε οι αναλυτές.

ΕΊΣΟΔΟΣ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΉ

Οι ανορθόδοξες οικονομικές πολιτικές του Ερντογάν, συμπεριλαμβανομένων των μειώσεων των επιτοκίων όταν ο πληθωρισμός εκτινάχθηκε πάνω από το 85% πέρυσι, έχουν επιβαρύνει τα νοικοκυριά και έχουν προκαλέσει μια σειρά από καταρρεύσεις νομισμάτων από το 2018.

Οι δυσκολίες παρουσιάζουν ένα ιστορικό άνοιγμα για τον Κιλιτσντάρογλου, έναν πρώην οικονομολόγο, να τερματίσει τη βασιλεία του Ερντογάν που ξεκίνησε όταν το AKP ανέβηκε για πρώτη φορά στην εξουσία το 2002.

Σε εκείνες τις εκλογές, μπήκε στο κοινοβούλιο με το κεντροαριστερό CHP, ένα κόμμα που ιδρύθηκε από τον ιδρυτή της σύγχρονης Τουρκίας Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ και το οποίο αγωνίζεται να φτάσει πέρα από την κοσμική βάση του προς την κατεύθυνση της μετακίνησης των συντηρητικών Τούρκων.

Τα τελευταία χρόνια έχει μιλήσει για την επιθυμία του να επουλώσει παλιές πληγές με ευσεβείς μουσουλμάνους και Κούρδους, συμπεριλαμβανομένων ομάδων στο Ντιγιάρμπακιρ που συνάντησε και αναγνώρισε ότι το CHP είχε αναστατώσει στο παρελθόν.

Αλλά ο Κιλιτσντάρογλου έχει αγωνιστεί να διατηρήσει τη δυναμική του. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι η υποστήριξη του Ερντογάν είχε αυξηθεί από το περασμένο καλοκαίρι χάρη σε μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της αύξησης του κατώτατου μισθού.

Μετά τον σεισμό, ο Κιλιτσντάρογλου υιοθέτησε έναν πιο μαχητικό τόνο που τον βοήθησε να εδραιώσει τη δική του βάση, δήλωσε ο ερευνητής Nezih Onur Kuru. Αλλά τον εμπόδισε να απευθυνθεί σε αναποφάσιστους ψηφοφόρους.

"Σε περιόδους κρίσης, οι ψηφοφόροι του κέντρου και της δεξιάς -που αποτελούν πάνω από το 60% του εκλογικού σώματος- αναζητούν ενωτικά και προσανατολισμένα στο αποτέλεσμα μηνύματα από τους πολιτικούς. Ο Κιλιτσντάρογλου δεν το έκανε αυτό", δήλωσε ο Kuru, της εταιρείας ερευνών Toplumsal Etki Arastirmalari Merkezi (TEAM).

"Αυτό δεν βοήθησε τη συνολική αντιπολίτευση".

ΆΝΟΔΟΣ ΜΈΣΑ ΑΠΌ ΤΙΣ ΤΆΞΕΙΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΡΧΊΑΣ

Ο Κιλιτσντάρογλου έγινε γνωστός ως ο αγωνιστής του CHP κατά της δωροδοκίας, εμφανιζόμενος στην τηλεόραση για να παρουσιάσει φακέλους εναντίον αξιωματούχων που οδήγησαν σε παραιτήσεις υψηλού προφίλ. Το 2009 έχασε τις εκλογές ως υποψήφιος δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης με το CHP.

Την επόμενη χρονιά, εξελέγη χωρίς αντίπαλο ως ηγέτης του CHP μετά την παραίτηση του προκατόχου του λόγω σκανδάλων.

Σε εκείνο το συνέδριο του κόμματος, ένα προεκλογικό τραγούδι έσκασε σε μια κατάμεστη αίθουσα περιγράφοντάς τον ως "καθαρό και τίμιο" άνθρωπο.

Φορώντας ένα ριγέ πουκάμισο και ένα μαύρο σακάκι, ο Κιλιτσντάρογλου είπε στους υποστηρικτές του που ζητωκραύγαζαν: "Ερχόμαστε στην εξουσία. Ερχόμαστε για να προστατεύσουμε τα δικαιώματα των φτωχών, των καταπιεσμένων, των εργατών και των υπαλλήλων".

Η εκλογή του τροφοδότησε τις ελπίδες του κόμματος για ένα νέο ξεκίνημα, αλλά η υποστήριξη για το CHP δεν ξεπέρασε έκτοτε το 25% περίπου.

Παρόλα αυτά, ο Κιλιτσντάρογλου θεωρείται ότι μεταρρύθμισε αθόρυβα το κόμμα και παραμέρισε τους σκληροπυρηνικούς "κεμαλιστές" που υποστήριζαν μια άκαμπτη εκδοχή των ιδεών του Ατατούρκ, ενώ προώθησε μέλη που θεωρούνται πιο κοντά στις ευρωπαϊκές σοσιαλδημοκρατικές αξίες.

Ο πολιτικός σχολιαστής Murat Yetkin δήλωσε ότι ο Κιλιτσντάρογλου δεν έχει καταφέρει μέχρι στιγμής να μετασχηματίσει πλήρως το CHP λόγω μιας "στατικής πολιτικής κουλτούρας".

"GANDHI KEMAL"

Πριν εισέλθει στην πολιτική, ο 74χρονος Κιλιτσντάρογλου εργάστηκε στο υπουργείο Οικονομικών και στη συνέχεια προήδρευσε του τουρκικού ιδρύματος κοινωνικών ασφαλίσεων για το μεγαλύτερο μέρος της δεκαετίας του 1990. Σε ομιλίες του, ο Ερντογάν συχνά υποτιμά την απόδοσή του σε αυτόν τον ρόλο.

Γεννημένος στην ανατολική επαρχία Tunceli, είναι γιος δημοσίου υπαλλήλου και Αλεβίτης, μια ομάδα που αποτελεί το 15-20% του πληθυσμού της Τουρκίας των 85 εκατομμυρίων κατοίκων και η οποία ακολουθεί μια πίστη που αντλεί από σιίτες μουσουλμάνους, σούφι και λαϊκές παραδόσεις της Ανατολίας.

Ο Κιλιτσντάρογλου έχει αναγνωρίσει ότι είναι Αλεβίτης, αλλά γενικά αποφεύγει το θέμα. Οι πεποιθήσεις των Αλεβιτών τους φέρνουν σε αντίθεση με τη σουνιτική μουσουλμανική πλειοψηφία της χώρας. διαβάστε περισσότερα

Με το παρατσούκλι "Γκάντι Κεμάλ" από τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης, λόγω μιας παροδικής ομοιότητας με την ελαφριά, με τα γυαλιά, εμφάνισή του, κατέκτησε τη φαντασία της κοινής γνώμης το 2017, όταν ξεκίνησε την "Πορεία για τη Δικαιοσύνη" 450 χιλιομέτρων από την Άγκυρα στην Κωνσταντινούπολη με αφορμή τη σύλληψη ενός βουλευτή του CHP.

Ο Κιλτσντάρογλου ενορχήστρωσε τη συμμαχία του CHP με το IYI και το Κόμμα της Φελισιτίας στις γενικές εκλογές του 2018, ανοίγοντας το δρόμο για την επιτυχία στις τοπικές εκλογές την επόμενη χρονιά.

Στο πρώτο ουσιαστικό πλήγμα του Ερντογάν ως ηγέτη του ΑΚΡ, το CHP κέρδισε δημαρχίες στην Κωνσταντινούπολη, την Άγκυρα και άλλες πόλεις χάρη στη συμμαχία και την υποστήριξη των ψηφοφόρων ενός μεγάλου φιλοκουρδικού κόμματος.

Αλλά ο Κιλιτσντάρογλου μπορεί να δυσκολευτεί να επαναλάβει τη νίκη του 2019 στην εθνική σκηνή, όπου οι προηγούμενες εκλογικές ήττες του CHP είναι μεγάλες, δήλωσε ο Emre Peker, διευθυντής Ευρώπης στο Eurasia Group.

"Ο Ερντογάν θα παρουσιάσει τον Κιλιτσντάρογλου ως ηττημένο", είπε.

Ρεπορτάζ: Daren Butler και Humeyra Pamuk, επιμέλεια: Jonathan Spicer και Angus MacSwan.

Πηγή : Reuters