Ερντογάν : Η καινοτομία στην ανελεύθερη δημοκρατία

Πολλοί από εμάς είχαν μεγάλες ελπίδες για τις πρόσφατες γενικές εκλογές στην Τουρκία, πιστεύοντας ότι μια καθαρή νίκη της αντιπολίτευσης θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μια ρήξη με την παγκόσμια τάση προς την ανελεύθερη δημοκρατία.

Άρθρο της Washington Post

 Αλλά ίσως όλοι μας να παραπλανηθήκαμε, παρασυρόμενοι από το δέλεαρ των ελεύθερων εκλογών και εμπιστευόμενοι τελικά τη θέληση του λαού. Στην πραγματικότητα, αυτό που συνέβη στην Τουρκία το περασμένο Σαββατοκύριακο αναδεικνύει την τελευταία και πιο ανησυχητική τάση στην άνοδο της ανελεύθερης δημοκρατίας.

Ενώ ο εν ενεργεία πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δεν κέρδισε την απόλυτη επανεκλογή του, τα αποτελέσματα ήταν κάτι σαν νίκη γι' αυτόν παρ' όλα αυτά. Τα πήγε καλύτερα απ' ό,τι προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις και βγήκε πολύ μπροστά από τον κύριο αντίπαλό του, γεγονός που τον καθιστά πολύ πιθανό να κερδίσει τον επαναληπτικό γύρο που έχει προγραμματιστεί για τις 28 Μαΐου. Αυτό είναι εκπληκτικό, δεδομένου ότι η Τουρκία είναι μια χώρα σε οικονομική καταστροφή, με ουρανοκατέβατο πληθωρισμό. Η ψηφοφορία πραγματοποιήθηκε επίσης λίγους μήνες μετά από έναν σεισμό, στον οποίο η κυβέρνηση είχε άθλια αποτελέσματα.

Σκεφτείτε, ωστόσο, το σκηνικό αυτών των εκλογών. Ο Ερντογάν είχε απέναντί του τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, τον υποψήφιο της αντιπολίτευσης, έναν άχρωμο γραφειοκράτη χωρίς ιδιαίτερο χάρισμα ή ευγλωττία. Αλλά η αντιπολίτευση δεν είχε πολλές εναλλακτικές λύσεις. Ο πρόεδρος είχε ήδη αποκλείσει από τον στίβο ίσως τον ισχυρότερο πιθανό αντίπαλό του, τον Εκρέμ Ιμάμογλου, έναν χαρισματικό πολιτικό από το ίδιο κόμμα με τον Κιλιτσντάρογλου, ο οποίος βρισκόταν σε σερί νικών. Το 2019, ο Ιμάμογλου κέρδισε με άνεση τις εκλογές για τη θέση του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, μια κομβική θέση που ήταν ο δρόμος του ίδιου του Ερντογάν προς την εξουσία.

Όμως, το κόμμα του Ερντογάν ισχυρίστηκε ότι υπήρξε νοθεία και το εκλογικό συμβούλιο διέταξε νέο γύρο ψηφοφορίας. Ο Ιμάμογλου κέρδισε τις δεύτερες εκλογές με μεγαλύτερη διαφορά. Έτσι, ο Ιμάμογλου κατηγορήθηκε στη συνέχεια για προσβολή δημόσιων λειτουργών για το περιστατικό και δικάστηκε από μια δικαστική αρχή η οποία έχει ευρέως περιγραφεί ως γεμάτη με πιστούς του κυβερνώντος κόμματος. Βεβαίως, τον περασμένο Δεκέμβριο, ένα δικαστήριο απαγόρευσε στον Ιμάμογλου την άσκηση πολιτικής και τον καταδίκασε σε φυλάκιση για σχεδόν τρία χρόνια. Κατά της απόφασης έχει ασκηθεί έφεση. Εν τω μεταξύ, όμως, ο Ιμάμογλου εμποδίστηκε να θέσει υποψηφιότητα για την προεδρία.

Ο πολιτικός χώρος της Τουρκίας είναι μαζικά κεκλιμένος υπέρ του Ερντογάν. Το κράτος χορηγεί αφειδώς κονδύλια στους υποστηρικτές του και τα μέσα ενημέρωσης της χώρας είναι δουλοπρεπώς φιλοκυβερνητικά. Τα περισσότερα από τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης της Τουρκίας έχουν αγοραστεί από στελέχη επιχειρήσεων που είναι υποστηρικτές του Ερντογάν. (Ο μεγαλύτερος επιχειρηματικός όμιλος που κράτησε αποστάσεις από τον πρόεδρο βρέθηκε μυστηριωδώς αντιμέτωπος με μαζικές κατηγορίες για φορολογική απάτη και τελικά πούλησε τις συμμετοχές του στα μέσα ενημέρωσης σε έναν πιο συνεπή ιδιοκτήτη).

Γνώμες για τη Μέση Ανατολή

Η κρατική τηλεόραση, η κύρια πηγή ραδιοτηλεοπτικών ειδήσεων της χώρας, εξυμνεί αδιάκοπα τις αρετές του Ερντογάν και του κόμματός του και διατυμπανίζει τα επιτεύγματα της κυβέρνησης. Τον Απρίλιο, η κρατική τηλεόραση αφιέρωσε 32 ώρες για την κάλυψη του Ερντογάν έναντι 32 λεπτών για τον αντίπαλό του. Από όλες τις δημοκρατίες, η Τουρκία φυλακίζει τους περισσότερους δημοσιογράφους. Η τουρκική κυβέρνηση κίνησε περισσότερες από 30.000 υποθέσεις για το αδίκημα της "προσβολής του προέδρου" - μέσα σε μόλις ένα έτος (2020).

Η κυβέρνηση Ερντογάν έχει συστηματικά καταλάβει φαινομενικά ανεξάρτητους θεσμούς, συμπεριλαμβανομένων των δικαστηρίων και του φορέα που ελέγχει τις εκλογές. (Αν οι επαναληπτικές εκλογές της 28ης Μαΐου αποδειχθούν στενές και ο υποψήφιος της αντιπολίτευσης βγει μπροστά, να είστε σίγουροι ότι ο Ερντογάν θα ασκήσει έφεση - και ότι οι εκλογικές αρχές θα αποφανθούν υπέρ του, όπως ακριβώς έκαναν στην περίπτωση της ψηφοφορίας για τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης). Οι μη κυβερνητικές οργανώσεις αντιμετωπίζουν σοβαρές κυβερνητικές έρευνες και ελέγχους, περιορίζοντας τη δυνατότητά τους να λειτουργούν. Η κυβέρνηση έχει ψηφίσει νόμους που της δίνουν αυστηρό έλεγχο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και, κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου των εκλογών, ζήτησε από το Twitter να μπλοκάρει τους λογαριασμούς περίπου δώδεκα στελεχών της αντιπολίτευσης. Μετά τον σεισμό του Φεβρουαρίου, όταν η κυβέρνηση αντιμετώπισε έντονη κριτική στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για τον κακό χειρισμό της καταστροφής, απλώς μπλόκαρε το Twitter για λίγο.

Αυτή είναι η επόμενη καινοτομία στην ανελεύθερη δημοκρατία. Οι εκλεγμένοι πρόεδροι και πρωθυπουργοί χρησιμοποιούν τις πλειοψηφίες τους για να ψηφίσουν νόμους που τους δίνουν διαρκή διαρθρωτικά πλεονεκτήματα έναντι των αντιπάλων τους. Χρησιμοποιούν τα κρατικά κονδύλια για να πλουτίζουν τους υποστηρικτές τους με παροχές. Καταθέτουν φορολογικές και ρυθμιστικές υποθέσεις εναντίον ανεξάρτητων ομάδων μέσων ενημέρωσης, ερευνούν δημοσιογράφους και ΜΚΟ και αναδιαμορφώνουν ανεξάρτητες υπηρεσίες και δικαστήρια σε πειθήνιους βραχίονες του κυβερνώντος κόμματος. Στη συνέχεια διεξάγουν "ελεύθερες" εκλογές.

Η τακτική του Ερντογάν θα φανεί καταθλιπτικά οικεία στους πολίτες πολλών δημοκρατιών σε όλο τον κόσμο. Κοιτάξτε την Ινδία, που κάποτε ήταν η πατρίδα άγριας ανεξαρτησίας των μέσων ενημέρωσης. Σήμερα, έχει πέσει στο νούμερο 161 στον παγκόσμιο δείκτη ελευθερίας του Τύπου που εκδίδεται από τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα. Κοιτάξτε την Ουγγαρία, όπου η κυβέρνηση και οι φιλοκυβερνητικές επιχειρήσεις ελέγχουν σχεδόν όλα τα μέσα ενημέρωσης της χώρας και το όργανο που εποπτεύει το δικαστικό σώμα μετατράπηκε ουσιαστικά σε βραχίονα του κυβερνώντος κόμματος, προκαλώντας την οργή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. (Ο πρώτος επικεφαλής της υπηρεσίας ήταν νονός του μεγαλύτερου παιδιού του πρωθυπουργού Βίκτορ Όρμπαν). Δείτε το Μεξικό, όπου ο πρόεδρος προσπάθησε να ξεκοιλιάσει την περήφανη ανεξάρτητη εκλογική αρχή της χώρας.

Όταν διεξάγονται εκλογές υπό αυτές τις συνθήκες και οι διεθνείς παρατηρητές διαπιστώνουν δεόντως ότι οι ψήφοι ρίχτηκαν και καταμετρήθηκαν σωστά και στη συνέχεια πιστοποιούν ότι οι εκλογές αυτές είναι πραγματικά ανταγωνιστικές, προσφέρουν κακή υπηρεσία στον κόσμο. Χρειαζόμαστε ένα νέο λεξιλόγιο για να περιγράψουμε αυτό το φαινόμενο. Είναι τέτοιες εκλογές ελεύθερες; Τεχνικά, ναι - αλλά είναι επίσης βαθύτατα άδικες.

Γνώμες για την εξωτερική πολιτική

Πηγή : Washington Post  Άρθρο του @FareedZakaria