Ιράν ορατότης μηδέν

(Bloomberg) - Η ορατότητα του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν εξασθένησε πέρυσι, αφού το κράτος του Περσικού Κόλπου αφαίρεσε κάμερες και εξοπλισμό παρακολούθησης, αυξάνοντας τη διεθνή ανησυχία σχετικά με τη δυνατότητα διενέργειας ελέγχων. 

Τα στοιχεία της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας δείχνουν ότι ο αριθμός των ελέγχων μειώθηκε κατά 10% το 2022, αφού το Ιράν τερμάτισε τις ρυθμίσεις παρακολούθησης που καθορίστηκαν στο πλαίσιο της συμφωνίας με τις παγκόσμιες δυνάμεις που έχει πλέον καταρρεύσει. Οι επιθεωρητές "επηρεάστηκαν σοβαρά από την απόφαση του Ιράν", έγραψε ο γενικός διευθυντής του ΙΑΕΑ Ραφαέλ Μαριάνο Γκρόσι σε ένα περιορισμένο έγγραφο που κυκλοφόρησε μεταξύ διπλωματών αυτή την εβδομάδα, αντίγραφο του οποίου είδε το Bloomberg News. 

Το Ιράν άρχισε να περιορίζει σταδιακά την πρόσβαση στον ΙΑΕΑ αφού η κυβέρνηση Τραμπ κατήργησε μια διεθνή συμφωνία που αποσκοπούσε στην αποτροπή της ικανότητας της χώρας να κατασκευάσει βόμβα πριν από πέντε χρόνια. Η συμφωνία είχε περιορίσει το πυρηνικό έργο της χώρας και επέτρεπε την εκτεταμένη παρακολούθηση σε αντάλλαγμα για την ανακούφιση από τις κυρώσεις και οι διαπραγματεύσεις για την αναβίωσή της παραμένουν σε εκκρεμότητα. Εν τω μεταξύ, οι ατομικές δραστηριότητες της Τεχεράνης έχουν προχωρήσει και οι γνώσεις σχετικά με τις προηγούμενες εξελίξεις έχουν γίνει πιο αδιαφανείς. 

"Το Ιράν δεν έχει ακόμη αποσαφηνίσει και επιλύσει τα εκκρεμή ζητήματα των διασφαλίσεων", έγραψε ο Γκρόσι στην 116σέλιδη ετήσια έκθεση εφαρμογής των διασφαλίσεων. "Υπάρχει σημαντικό και σημαντικό έργο μπροστά μας σε αυτό το θέμα".

Τον Μάρτιο, ο ΔΟΑΕ πραγματοποίησε συνομιλίες στην Τεχεράνη αφού οι επιθεωρητές ανακάλυψαν σωματίδια ουρανίου εμπλουτισμένα λίγο κάτω από το επίπεδο που απαιτείται για πυρηνικά όπλα. Ενώ το δείγμα ήταν πιθανότατα μια ανωμαλία που δημιουργήθηκε από μια αναδιαμορφωμένη μέθοδο εμπλουτισμού ουρανίου, ο Grossi χρησιμοποίησε το περιστατικό για να πιέσει για περισσότερη διαφάνεια. 

Ο διπλωμάτης έγραψε ότι ενώ "χαιρέτισε τις υψηλού επιπέδου διαβεβαιώσεις του Ιράν" ότι θα ενισχύσει τη συνεργασία του, σταμάτησε να αναφέρει οποιαδήποτε πρόοδο. Το Διοικητικό Συμβούλιο του ΙΑΕΑ θα αξιολογήσει τα τελευταία στοιχεία όταν συγκληθεί τον επόμενο μήνα στη Βιέννη. 

Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν παραμένει το πιο στενά παρακολουθούμενο στον κόσμο, καθώς δέχεται δύο τρίτα περισσότερες επιθεωρήσεις από τη δεύτερη Ιαπωνία, παρά το γεγονός ότι κατέχει μόνο ένα κλάσμα του πυρηνικού υλικού. 

Ενώ το έθνος του Περσικού Κόλπου υποστήριζε πάντα ότι το ατομικό του έργο είναι αποκλειστικά ειρηνικό, οι διεθνείς κυβερνήσεις διαπραγματεύτηκαν την πυρηνική συμφωνία του 2015 επειδή αμφισβήτησαν αυτόν τον ισχυρισμό.