18 Μαΐου 2023

Το 1848 απέτυχε να ιδρυθεί το Γερμανικό κράτος- Έθνος


Η Εθνοσυνέλευση που συνήλθε τον Μάιο του 1848 στην εκκλησία του Αγίου Παύλου της Φρανκφούρτης απέτυχε στην προσπάθειά της να ιδρύσει ένα γερμανικό έθνος-κράτος. Αλλά στην 175η επέτειο, υπάρχουν εκκλήσεις να τιμηθεί ως Ημέρα της Δημοκρατίας.


Η Εθνοσυνέλευση της Φρανκφούρτης συνήλθε για πρώτη φορά στις 18 Μαΐου 1848. Οι αντιπρόσωποι επρόκειτο να επεξεργαστούν ένα σύνταγμα και να προετοιμάσουν τις εκλογές. Όρισαν τον Heinrich von Gagern (1799 - 1880) ως πρόεδρο της συνέλευσης.


Ο αρχιδούκας Ιωάννης της Αυστρίας (1782 - 1859) κλήθηκε να υπηρετήσει ως αντιβασιλέας της αυτοκρατορίας. Ήταν ο αρχηγός του κράτους στη γερμανική ομοσπονδία μέχρι τις ελεύθερες εκλογές. Ο διορισμός του ήταν ο πρώτος μιας σειράς κακών αποφάσεων. Για τους ριζοσπάστες της συνέλευσης, αντιπροσώπευε ένα παλιό σύστημα που έπρεπε να ανατραπεί. Γι' αυτούς ήταν αδιανόητο να συνεργαστούν με έναν τέτοιο άνθρωπο.


Heinrich von GagernΕικόνα: picture-alliance/ dpa

Το επόμενο πρόβλημα προέκυψε το καλοκαίρι του 1848 μετά την ανακωχή του Μάλμε, η οποία έθεσε τέλος σε μια σύγκρουση στο Σλέσβιχ-Χόλσταϊν. Εκεί, παρά την πρωσική παρέμβαση, η επανάσταση κατά του Δανού ηγεμόνα, βασιλιά Φρειδερίκου Ζ΄ (1808 - 1863), ηττήθηκε. Η Εθνοσυνέλευση αναγκάστηκε να αναγνωρίσει ότι, χωρίς δικό της στρατό, δεν μπορούσε να προστατεύσει τα συμφέροντα των μελών της.


Οι αντιπρόσωποι παρατήρησαν επίσης γρήγορα ότι δεν τους έλειπε μόνο ο δικός τους στρατός, αλλά και όλα τα άλλα συστατικά που χρειάζονταν για την ίδρυση ενός κράτους: μια πρωτεύουσα, εθνικοί θεσμοί, κοινοί νόμοι ή άλλες κοινές ιδέες σχετικά με το ποιος θα έπρεπε να είναι μέρος της νέας γερμανικής αυτοκρατορίας.


Οι περισσότεροι από τους αντιπροσώπους ήταν ακαδημαϊκοί που είχαν την τάση για εκτεταμένες συζητήσεις. Πολύτιμος χρόνος χανόταν σε συζητήσεις σχετικά με τα πολιτικά δικαιώματα ή την ελευθερία του λόγου. Αλλά η διατύπωση αυτών των βασικών δικαιωμάτων άνοιξε επίσης τον δρόμο για το σημερινό σύνταγμα της Γερμανίας, όπως εξήγησε η DW σε ένα podcast το 2008.


Ενώ όμως οι συζητήσεις συνεχίζονταν στη Φρανκφούρτη το 1848, οι αντίπαλοι της επανάστασης κατάφεραν να κινητοποιήσουν τις δυνάμεις τους.


Ακόμη και όταν ο αντιπρόσωπος της Εθνοσυνέλευσης Ρόμπερτ Μπλουμ (1807 - 1848) εκτελέστηκε μετά από ένα ξέσπασμα επαναστατικών αγώνων στην Αυστρία, οι αντιπρόσωποι στη Φρανκφούρτη συνέχισαν να συζητούν. Μέχρι το τέλος του Δεκεμβρίου του 1848, είχαν συζητήσει έναν ολόκληρο κατάλογο βασικών και ανθρώπινων δικαιωμάτων, αλλά απέτυχαν να δουν τις πραγματικές δομές εξουσίας ως αυτό που ήταν.


Μεγάλη ή μικρή Γερμανία;


Ένα από τα κεντρικά σημεία των συζητήσεων ήταν το ερώτημα ποια κράτη θα έπρεπε να ανήκουν στη γερμανική αυτοκρατορία. Για ορισμένους, θα έπρεπε να είναι τα μέλη της Γερμανικής Ομοσπονδίας, η Πρωσία και η Αυστρία - η λύση της "μεγάλης Γερμανίας".


Άλλοι ήθελαν να εξαιρεθεί η Αυστρία - αυτή ήταν η "μικρή γερμανική" λύση. Αλλά και οι δύο προτάσεις ήταν εκ των πραγμάτων αδύνατες.


Οι υποστηρικτές της "μεγάλης γερμανικής" λύσης ονειρεύονταν μια Γερμανία υπό το στέμμα των Αψβούργων- ήταν οπαδοί της παλιάς αυτοκρατορίας του Μεσαίωνα, απλώς έντυναν τις ιδέες τους με λίγο φιλελεύθερο Zeitgeist. Στην πραγματικότητα, αυτό που ήθελαν ήταν μια αναβίωση της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού Έθνους που είχε εξαφανιστεί το 1806 υπό την κυριαρχία του Ναπολέοντα.


Αγνοούσαν όμως τα πολλά εκατομμύρια μη Γερμανών που θα ζούσαν τότε σε μια Γερμανική Αυτοκρατορία. Και καθώς το σχέδιο αυτό θα οδηγούσε στη διαίρεση της Αυστρίας, δεν ήταν καθόλου περίεργο όταν ο Αυστριακός αυτοκράτορας Φραγκίσκος Ιωσήφ Α΄ (1830-1916) εξέφρασε σθεναρά την αντίθεσή του.


Αλλά και η "μικρογερμανική" λύση της Γερμανικής Ομοσπονδίας και της Πρωσίας χωρίς την Αυστρία απορρίφθηκε από τον Αυστριακό αυτοκράτορα, καθώς τότε θα έχανε την επιρροή του στη Γερμανία. Η λύση αυτή δεν ανταποκρινόταν επίσης στο όραμα να ενωθούν "όλοι όσοι έχουν γερμανική γλώσσα" στη νέα αυτοκρατορία. Πέρασαν μήνες με τις δύο πλευρές να μην μπορούν να βρουν συμβιβασμό και σύντομα διαφωνούσαν για ένα άλλο ζήτημα: θα έπρεπε η νέα αυτοκρατορία να είναι δημοκρατία ή συνταγματική μοναρχία;


Ο Πρωσός βασιλιάς αποχωρεί


Στις 27 Μαρτίου 1849 πραγματοποιήθηκε ψηφοφορία, με μια ισχνή πλειοψηφία να επιλέγει τη συνταγματική μοναρχία με τον πρωσικό βασιλιά στο τιμόνι ως γερμανό αυτοκράτορα. Μια αντιπροσωπεία στάλθηκε στο Βερολίνο για να στέψει τον Φρειδερίκο Γουλιέλμο Δ΄ (1795 - 1861), αλλά εκείνος αρνήθηκε να το δεχτεί. Γι' αυτόν ήταν σαν να του προσέφερε η Εθνοσυνέλευση ένα "σιδερένιο κολάρο σκύλου". Εφόσον δεν επέτρεψε στους "παλιάνθρωπους" να του δώσουν το στέμμα, σπατάλησε την τελευταία ευκαιρία των Γερμανών να γίνουν έθνος-κράτος μέσα σε ένα κίνημα που υποστηριζόταν από τον λαό.


Λίγο αργότερα, όταν τα τελευταία στρατεύματα συνθηκολόγησαν στο Ράστατ, οι γερμανικές επαναστάσεις είχαν τελειώσει. Οι αντιπρόσωποι απέτυχαν όχι μόνο λόγω της έλλειψης βάσης εξουσίας, αλλά και επειδή δεν μπόρεσαν να επιλύσουν το ζήτημα των εθνικών συνόρων. Ο αποκλεισμός της Πρωσίας και της Αυστρίας θα ήταν μια πολύ άχαρη επιλογή, σαν να σχημάτιζαν ένα κράτος από τα απομεινάρια - ένα κράτος που, όπως και η Γερμανική Ομοσπονδία, δεν θα ήταν ικανό να επιβιώσει μόνο του. Αντίθετα, θα εξαρτιόταν από την καλή θέληση των άλλων "γερμανικών κρατών". Η συμπερίληψη της Πρωσίας και της Αυστρίας θα σήμαινε μια ενδεχόμενη διάσπαση και για τα δύο κράτη, δεδομένου ότι και τα δύο φιλοξενούσαν μεγάλες ομάδες μη Γερμανών.


Και έτσι, το status quo παρέμεινε προς το παρόν στην κεντρική Ευρώπη. Αλλά τα γεγονότα των γερμανικών επαναστάσεων είχαν καταστήσει σαφές ότι ο κίνδυνος αποσταθεροποίησης είχε γίνει μεγαλύτερος.


Περίπου 22 χρόνια αργότερα, θα ιδρυόταν μια γερμανική αυτοκρατορία - αν και χωρίς τη συμμετοχή του λαού. Η τελετή για τη δημιουργία της πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 1871 στην αίθουσα των καθρεφτών στις Βερσαλλίες. Αυτή τη φορά, ο Πρωσός βασιλιάς Γουλιέλμος Α΄ (1797 - 1888) ενέκρινε. Η ειρήνη στην Ευρώπη διατηρήθηκε για αρκετά χρόνια, μέχρι που η όλο και πιο επιθετική πολιτική του νέου Γερμανού αυτοκράτορα Γουλιέλμου Β' (1859 - 1941) οδήγησε σε έκρηξη απρόβλεπτης έκτασης.


Πηγή : Deutsche Welle

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Γηξκ.