Η Standard and Poor’s Προειδοποιεί την Τουρκία

Η Standard and Poor’s Προειδοποιεί την Τουρκία: Πολιτική Αβεβαιότητα Απειλεί τη Σταθερότητα της Οικονομίας

Η Standard and Poor’s (S&P), ένας από τους κορυφαίους διεθνείς οίκους αξιολόγησης, εξέδωσε πρόσφατα μια προειδοποίηση προς την Τουρκία, τονίζοντας ότι η αυξανόμενη πολιτική αβεβαιότητα στη χώρα ενδέχεται να θέσει σε κίνδυνο τη σταθερότητα του νομίσματος και την εμπιστοσύνη στην οικονομία της. Η αξιολόγηση αυτή, που δημοσιεύθηκε στις 24 Μαρτίου 2025, έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή για την Τουρκία, καθώς η χώρα προσπαθεί να διατηρήσει τις πρόσφατες οικονομικές της επιτυχίες εν μέσω εντεινόμενων πολιτικών εντάσεων.

Πολιτική Αβεβαιότητα και Οικονομικές Επιπτώσεις

Η S&P υπογράμμισε ότι οι πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις, ιδιαίτερα η σύλληψη πολιτικών από το κόμμα της αντιπολίτευσης, αποτελούν σοβαρό παράγοντα κινδύνου. Οι ενέργειες αυτές, σύμφωνα με τον οίκο, ενισχύουν την αίσθηση πολιτικής αστάθειας, η οποία μπορεί να πλήξει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και των πολιτών στην τουρκική οικονομία. Η σταθερότητα της συναλλαγματικής ισοτιμίας, που αποτελεί βασικό πυλώνα για την οικονομική ανάκαμψη της χώρας, κινδυνεύει να υπονομευθεί από αυτές τις εξελίξεις. Η τουρκική λίρα, η οποία έχει ήδη αντιμετωπίσει σημαντικές πιέσεις τα τελευταία χρόνια, θα μπορούσε να βρεθεί ξανά στο επίκεντρο της αστάθειας, εάν οι πολιτικές εντάσεις κλιμακωθούν περαιτέρω.

Η έκθεση της S&P αναφέρει χαρακτηριστικά: «Η πολιτική αβεβαιότητα στην Τουρκία μπορεί να αποτελέσει κίνδυνο για τη σταθερότητα του νομίσματος». Αυτό το συμπέρασμα βασίζεται στην παρατήρηση ότι η εμπιστοσύνη στην οικονομία είναι εύθραυστη και εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την ικανότητα της κυβέρνησης να διατηρήσει ένα σταθερό πολιτικό περιβάλλον.

Πρόοδος και Επιτεύγματα του 2023-2025

Παρά τις τρέχουσες ανησυχίες, η S&P αναγνωρίζει τις σημαντικές προσπάθειες των τουρκικών αρχών από τα τέλη του 2023 και μετά. Σύμφωνα με την αξιολόγηση, οι αρχές κατάφεραν να πείσουν τα νοικοκυριά να στραφούν από την αποθήκευση αποταμιεύσεων σε χρυσό και ξένο νόμισμα (κυρίως δολάρια) προς το εθνικό νόμισμα, την τουρκική λίρα. Αυτή η στροφή συνέβαλε στην αύξηση των συναλλαγματικών αποθεμάτων της χώρας, τα οποία αποτελούν κρίσιμο αποθεματικό για την αντιμετώπιση εξωτερικών πιέσεων. Παράλληλα, η μείωση της λεγόμενης «δολαριοποίησης» των καταθέσεων βοήθησε στη σταθεροποίηση της οικονομίας και στη μείωση του πληθωρισμού, ενός από τα πιο επίμονα προβλήματα της Τουρκίας τα τελευταία χρόνια.

Η S&P σημειώνει ότι αυτά τα μέτρα έχουν ενισχύσει την πιστοληπτική αξιολόγηση της χώρας, δίνοντας μια θετική ώθηση στην εικόνα της Τουρκίας στις διεθνείς αγορές. Η μείωση του πληθωρισμού, αν και ακόμα σε εξέλιξη, θεωρείται σημαντικό βήμα προς την κατεύθυνση της οικονομικής ανάκαμψης, ενώ η αύξηση των αποθεμάτων έχει δώσει στην Κεντρική Τράπεζα της Δημοκρατίας της Τουρκίας (TCMB) μεγαλύτερο περιθώριο ελιγμών για τη διαχείριση της νομισματικής πολιτικής.

Η Επιστροφή των Πολιτικών Εντάσεων

Ωστόσο, η S&P κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, προειδοποιώντας ότι η επιστροφή των πολιτικών εντάσεων θα μπορούσε να ανατρέψει αυτή την πρόοδο. Η σύλληψη πολιτικών της αντιπολίτευσης θεωρείται από τον οίκο ως ένα σημάδι ότι η πολιτική σταθερότητα, που αποτέλεσε τη βάση για τις πρόσφατες μεταρρυθμίσεις, κινδυνεύει να διαρραγεί. Η έκθεση αναφέρει ότι τέτοιες εξελίξεις ενδέχεται να «διακόψουν τις μεταρρυθμίσεις», θέτοντας σε κίνδυνο τα κέρδη που έχουν επιτευχθεί με κόπο.

Η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας έχει ήδη αναγκαστεί να λάβει έκτακτα μέτρα για να αντιμετωπίσει τις πρόσφατες πιέσεις. Σύμφωνα με την S&P, η TCMB προχώρησε σε πωλήσεις συναλλάγματος για να στηρίξει τη λίρα, ενώ αύξησε τη ρευστότητα και τις προθεσμιακές συναλλαγές. Επιπλέον, το επιτόκιο overnight (το κόστος δανεισμού για τις τράπεζες σε βραχυπρόθεσμη βάση) αναπροσαρμόστηκε προς τα πάνω, σε μια προσπάθεια να περιοριστούν οι κερδοσκοπικές πιέσεις στο νόμισμα. Αυτά τα μέτρα, αν και αποτελεσματικά βραχυπρόθεσμα, υποδηλώνουν ότι η κατάσταση παραμένει εύθραυστη.

Οι Δευτερογενείς Επιπτώσεις

Η S&P δίνει ιδιαίτερη έμφαση στις πιθανές δευτερογενείς επιπτώσεις της πολιτικής αβεβαιότητας. Η αύξηση της αβεβαιότητας ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά τις δαπάνες των νοικοκυριών, καθώς οι πολίτες ενδέχεται να προτιμήσουν να αποταμιεύσουν αντί να ξοδέψουν, φοβούμενοι για το μέλλον. Παράλληλα, οι εισροές κεφαλαίων, που είναι απαραίτητες για τη χρηματοδότηση του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Τουρκίας, θα μπορούσαν να μειωθούν, καθώς οι ξένοι επενδυτές αποφεύγουν τις ασταθείς αγορές.

Η συναλλαγματική ισοτιμία, η οικονομική ανάπτυξη και ο πληθωρισμός είναι επίσης ευάλωτα σε αυτές τις εξελίξεις. Η S&P προειδοποιεί ότι η πρόσφατη πρόοδος στη μείωση της δολαριοποίησης των καταθέσεων και του πληθωρισμού θα μπορούσε να ανακοπεί, αν η αβεβαιότητα συνεχίσει να κλιμακώνεται. «Οι δευτερογενείς επιπτώσεις θα μπορούσαν να αποδειχθούν σημαντικές», αναφέρει η έκθεση, υπογραμμίζοντας ότι η εμπιστοσύνη στην οικονομία είναι ο ακρογωνιαίος λίθος για τη διατήρηση της σταθερότητας.

 Συμπέρασμα

Η προειδοποίηση της Standard and Poor’s αποτελεί ένα ηχηρό καμπανάκι για την Τουρκία. Ενώ η χώρα έχει καταφέρει να σημειώσει αξιοσημείωτη πρόοδο τα τελευταία δύο χρόνια, η πολιτική αβεβαιότητα απειλεί να υπονομεύσει αυτά τα επιτεύγματα. Η ικανότητα της κυβέρνησης και της Κεντρικής Τράπεζας να διαχειριστούν τις τρέχουσες προκλήσεις θα κρίνει το μέλλον της τουρκικής οικονομίας. Για την ώρα, η S&P καλεί σε επαγρύπνηση, τονίζοντας ότι η σταθερότητα δεν είναι δεδομένη και ότι οι πολιτικές αποφάσεις των επόμενων μηνών θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της οικονομικής πορείας της Τουρκίας.