“ Ο πληθωρισμός και το χρέος έφεραν τον Χίτλερ”

 

Δεν ήρθε ουρανοκατέβατος , τον έφερε ο πληθωρισμός και το διογκωμένο χρέος .

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, η Γερμανία βρισκόταν σε οικονομική και πολιτική κρίση.

Το φθινόπωρο του 1929 επήλθε μια παγκόσμια οικονομική κρίση που έγινε γνωστή ως η Μεγάλη Ύφεση. Εκατομμύρια Γερμανοί έχασαν τις δουλειές τους. Στη Γερμανία των αρχών της δεκαετίας του 1930, η ανεργία, η πείνα, η φτώχεια και η έλλειψη στέγης αποτέλεσαν σοβαρά προβλήματα.

Η γερμανική κυβέρνηση απέτυχε στο να επιλύσει τα προβλήματα που προκάλεσε η Μεγάλη Ύφεση. Η Γερμανία ήταν διχασμένη πολιτικά. Αυτό έκανε την ψήφιση νέων νόμων σχεδόν αδύνατη, λόγω της ασυμφωνίας των απόψεων εντός του γερμανικού κοινοβουλίου. Πολλοί ήταν οι Γερμανοί που έχασαν την εμπιστοσύνη τους στις ικανότητες διακυβέρνησης των πολιτικών αρχηγών τους.

Ακραίες πολιτικές ομάδες, όπως το Ναζιστικό Κόμμα και το Κομμουνιστικό Κόμμα, άρχισαν να κερδίζουν έδαφος. Εκμεταλλεύτηκαν το οικονομικό και πολιτικό χάος. Χρησιμοποίησαν την προπαγάνδα για να προσελκύσουν τους Γερμανούς που είχαν πλέον αγανακτήσει από το πολιτικό αδιέξοδο.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1920 στη Γερμανία επικρατούσε κοινωνική, οικονομική και πολιτική αναταραχή. Αυτή η αναταραχή ήταν το άμεσο αποτέλεσμα του Α´ Παγκοσμίου Πολέμου (1914–1918). 

Η Γερμανία είχε χάσει τον πόλεμο. Κατά συνέπεια, η Γερμανική Αυτοκρατορία οδηγήθηκε σε κατάρρευση. Αντικαταστάθηκε από ένα νέο δημοκρατικό πολίτευμα. Αυτή η νέα γερμανική κυβέρνηση ονομαζόταν Δημοκρατία της Βαϊμάρης. Τον Ιούνιο του 1919, οι Γερμανοί ηγέτες της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης υποχρεώθηκαν να υπογράψουν τη Συνθήκη των Βερσαλλιών. Αυτή η συνθήκη τιμωρούσε τη Γερμανία επειδή είχε ξεκινήσει τον Α´Παγκόσμιο Πόλεμο.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1920, η Δημοκρατία της Βαϊμάρης (1918–1933) αντιμετώπισε πολιτικά και οικονομικά προβλήματα. Η λαίλαπα του πολέμου είχε ως αποτέλεσμα την οικονομική κρίση. Τα πολεμικά χρέη της Γερμανίας οδήγησαν σε υπερπληθωρισμό και υποτίμηση του νομίσματός της.

Εκείνη τη συγκεκριμένη εποχή ένα καρβέλι ψωμί κοστίζει 5 εκατομμύρια μάρκα, ενώ η κεντρική τράπεζα της Γερμανίας αναγκάζεται να εκδώσει νόμισμα που η αξία του ανερχόταν στα πέντε δις μάρκα.

Η φτώχεια και η πείνα θερίζει παντού, ανεργία και ένας πληθωρισμός που δεν μπορεί να τιθασευθεί οδηγεί  το γερμανικό λαό σε μία πραγματική παράνοια και απελπισία. Εντωμεταξύ η υποχρέωση της Γερμανίας σύμφωνα με την συνθήκη ειρήνης που είχε υπογράψει τότε ήταν ότι συν τοις άλλοις έπρεπε να καταβάλει αποζημιώσεις στα κράτη που είχαν κερδίσει τον πόλεμο για τις βλάβες στις οποίες προξένησε κατά τη διάρκεια του.

Αυτό επιβαρύνει ακόμα περισσότερο την γενική κατάσταση αφού από τη μία πλευρά δεν υπάρχουν πόροι για να μπορέσει το κράτος να αποπληρώσει τις οφειλές του, από την άλλη είναι αδύνατον να δημιουργηθεί η οποιαδήποτε έστω και υποτυπώδης ανάπτυξη για να μπορέσει ο γερμανικός λαός να έχει μία στοιχειώδη επιβίωση.

Ο πληθωρισμός έτρεχε με αύξουσα κατεύθυνση και είχε αγγίξει περίπου το 3500%, ενώ το δημόσιο χρέος. της χώρας σε σχέση με το Α.Ε.Π της ανερχόταν στα 5-6000%  περίπου. Αν σήμερα στην Ελλάδα για κάθε 1 € χρωστάμε 1,7 και θεωρείται αυτό μη βιώσιμο αυτό που συνέβαινε τότε στη Γερμανία ήταν έξω από κάθε λογική.

Το νούμερο ήταν τρομακτικό και με λίγα λόγια σήμαινε  ότι για κάθε ένα Μάρκο που εισέπραττε ο Γερμανός εργαζόμενος χρωστούσε τουλάχιστον 50.

Η ραγδαία άνοδος των τιμών μετά το 1918 οφειλόταν στα μεγάλα ελλείμματα που προκάλεσε ο πόλεμος. Από το 1920 ως το 1923 το γερμανικό μάρκο έχασε τόσο πολύ την αξία του, ώστε οι συναλλαγές γίνονταν συχνά με ανταλλαγή προϊόντων.

Εν τω μεταξύ γίνεται το εξής τραγελαφικό, οι ΗΠΑ έγιναν ο μεγάλος πιστωτής των ευρωπαϊκών οικονομιών και η σημαντικότερη πηγή επενδυτικών κεφαλαίων. Δάνειζαν τη Γερμανία για να μπορεί να πληρώσει τις πολεμικές της επανορθώσεις προς τη Γαλλία και την Αγγλία και αυτές με τη σειρά τους κατέβαλαν στην Αμερική τους τόκους των πολεμικών τους δανείων. Έτσι, ενώ η Αγγλία στη δεκαετία του 1920 γνώριζε την ανεργία και τη μείωση της παραγωγής, οι ΗΠΑ απολάμβαναν μια οικονομική άνοδο χωρίς προηγούμενο.

 Η ραγδαία αυτή άνοδος όμως έφερνε μέσα της τους σπόρους της απότομης πτώσης.

Από το 1925 ως το 1930 η Ευρώπη φάνηκε να βρίσκει πάλι το προπολεμικό της οικονομικό επίπεδο, καθώς αυξανόταν ο όγκος του εμπορίου και της παραγωγής. Πίσω όμως από αυτή την αισιόδοξη εικόνα κρυβόταν το πρόβλημα της πτώσης των τιμών στα γεωργικά προϊόντα. Οι προσπάθειες των αγροτών να αποκαταστήσουν τα εισοδήματά τους αυξάνοντας την παραγωγή προκάλεσε μεγάλα αποθέματα σταριού, καφέ, ζάχαρης και άλλων γεωργικών προϊόντων πολλά από τα οποία προέρχονταν από χώρες του τρίτου κόσμου. 

Aποτέλεσμα της αυξημένης παραγωγής ήταν η διαρκής πτώση της τιμής τους. Η πτώση των αγροτικών εισοδημάτων έπληξε άμεσα και την αγορά των βιομηχανικών αγαθών. H μεγάλη οικονομική κρίση του 1929 είχε ήδη ξεκινήσει.

Υπάρχουν κάποιες παρανοήσεις αναφορικά με το πώς ανέβηκε ο Χίτλερ στην εξουσία. Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι:

Ο Χίτλερ δεν κατέλαβε την εξουσία με πραξικόπημα,και ο Χίτλερ δεν εκλέχθηκε απευθείας στην εξουσία.

Ο Χίτλερ και το Ναζιστικό Κόμμα πήραν την εξουσία μέσω των νόμιμων πολιτικών διαδικασιών της Γερμανίας.

Ο Χίτλερ διορίστηκε καγκελάριος το 1933, επειδή, εκείνη την περίοδο, το Ναζιστικό Κόμμα ήταν δημοφιλές στη Γερμανία. Ωστόσο, το Ναζιστικό Κόμμα δεν ήταν πάντα τόσο δημοφιλές. Στην πραγματικότητα, στις αρχές της δεκαετίας του 1920, όταν το ναζιστικό κίνημα πρωτοξεκίνησε, ήταν μικρό, αναποτελεσματικό και περιθωριοποιημένο. 

Ο Χίτλερ δεν ήρθε ουρανοκατέβατος, έπεισε τους Γερμανούς οτι με τις αποτρόπαιες μεθόδους του, μπορούσε να σώσει την χώρα απο την φτώχεια και την ανεργία της απο την οποία επωφελείτο κυρίως η Αμερική .

Αυτό σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί συγχωροχάρτι για τον δολοφόνο που αιματοκύλισε τον κόσμο ολόκληρο, αποτελεί όμως παράδειγμα αποφυγής και καμπανάκι κινδύνου για το τι μπορεί να επιφέρει η φτώχεια, ο πληθωρισμός και τα υπερδιογκωμένο χρέη παγκοσμίως.