Προσδοκίες για τη Μετάλλαξη ενός Πρώην Τζιχαντιστή

Οι Προσδοκίες για τη Μετάλλαξη ενός Πρώην Τζιχαντιστή: Προβληματισμοί για τη Νέα Κυβέρνηση της Συρίας και η Επιρροή της Τουρκίας

Η ανάληψη της εξουσίας από τον Αχμάντ αλ-Σαράα στη Συρία, μετά την πτώση του καθεστώτος του Μπασάρ αλ-Άσαντ τον Δεκέμβριο του 2024, αποτελεί μία ιστορική καμπή για τη χώρα, η οποία μαστίζεται από εμφύλιο πόλεμο από το 2011. Ο Σαράα, γνωστός και ως Αμπού Μοχάμεντ αλ-Γκολάνι, πρώην ηγέτης της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ-Σαμ (HTS) –μιας ομάδας με ρίζες στον ισλαμικό συντηρητισμό και παλαιότερες διασυνδέσεις με την Αλ Κάιντα– καλείται να αποδείξει ότι μπορεί να μεταμορφωθεί από μαχητής σε πολιτικός ηγέτης. Η νέα κυβέρνηση, που ανακοινώθηκε στις 29 Μαρτίου 2025, περιλαμβάνει 22 υπουργούς από διαφορετικά υπόβαθρα, με μία γυναίκα και εκπροσώπους μειονοτήτων όπως οι Δρούζοι, οι Κούρδοι, οι Χριστιανοί και οι Αλαουίτες, υποδηλώνοντας μία προσπάθεια για συμπερίληψη. Ωστόσο, η πορεία του Σαράα και οι εξωτερικές επιρροές, ιδιαίτερα από την Τουρκία, καθώς και οι πιθανές αντιδράσεις του Ισραήλ, προκαλούν σοβαρούς προβληματισμούς.

At the conclusion of the Greek report, the text is followed by its translation into the English language.

Η Νέα Κυβέρνηση και οι Προκλήσεις του Σαράα

Η πτώση του Άσαντ ήρθε μετά από μία αστραπιαία επίθεση της HTS τον Νοέμβριο του 2024, η οποία κατέληξε στην κατάληψη της Δαμασκού. Ο Σαράα, που ανέλαβε επίσημα την προεδρία της μεταβατικής κυβέρνησης στα τέλη Ιανουαρίου 2025, έχει επιχειρήσει να καθησυχάσει τις διεθνείς ανησυχίες για το παρελθόν του. Σε συνέντευξή του στο CNN στις 6 Δεκεμβρίου 2024, δήλωσε ότι δεν θεωρεί πλέον τις ΗΠΑ εχθρό και δεσμεύτηκε να προστατεύσει τις μειονότητες. Η κυβέρνησή του, όπως ανακοινώθηκε στις 29 Μαρτίου, περιλαμβάνει υπουργούς με δυτική εκπαίδευση και φιλοδοξεί να εστιάσει σε ζητήματα όπως η υγεία, η ηλεκτροδότηση και η οικονομική ανασυγκρότηση. Η ίδρυση του Υπουργείου Διαχείρισης Έκτακτων Αναγκών και Καταστροφών, που αξιοποιεί την εμπειρία των Λευκών Κρανών, καθώς και η έμφαση στην τεχνολογία και την τεχνητή νοημοσύνη, δείχνουν μία προσπάθεια για πρακτική διακυβέρνηση.

Παρά τις θετικές αυτές κινήσεις, η μετάβαση δεν υπήρξε ομαλή. Η σφαγή Αλαουιτών στη Λαττάκεια στις αρχές Μαρτίου 2025, που αποδόθηκε σε δυνάμεις συνδεδεμένες με την HTS, αναζωπύρωσε τους φόβους ότι η Συρία θα μπορούσε να οδηγηθεί σε ένα εξτρεμιστικό μοντέλο διακυβέρνησης, παρόμοιο με αυτό του Αφγανιστάν υπό τους Ταλιμπάν. Αν και ο Σαράα καταδίκασε το περιστατικό και υποσχέθηκε ενότητα, η εμπιστοσύνη παραμένει εύθραυστη, τόσο εντός της χώρας όσο και διεθνώς.

Η Επιρροή της Τουρκίας: Υποστήριξη και Ανησυχίες

Η Τουρκία διαδραμάτισε καθοριστικό ρόλο στην άνοδο του Σαράα. Η HTS, με έδρα το Ιντλίμπ, είχε επί χρόνια την υποστήριξη της Άγκυρας, η οποία θεωρούσε την ομάδα χρήσιμο αντίβαρο τόσο στον Άσαντ όσο και στις κουρδικές δυνάμεις των SDF, που θεωρούνται από την Τουρκία συνδεδεμένες με το PKK. Μετά την πτώση του Άσαντ, ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών επισκέφθηκε τη Δαμασκό και συνάντησε τον Σαράα, επιβεβαιώνοντας τη στήριξη της Άγκυρας στη νέα ηγεσία. Η Τουρκία φαίνεται να επιδιώκει να εδραιώσει την επιρροή της στη Συρία, ιδιαίτερα στις βόρειες περιοχές, όπου διατηρεί στρατιωτική παρουσία από επιχειρήσεις όπως ο «Κλάδος Ελαίας» το 2018 στο Αφρίν.

Ωστόσο, η τουρκική επιρροή προκαλεί προβληματισμό. Η υποστήριξη της Τουρκίας στην HTS και η πιθανή προσπάθειά της να ελέγξει τη συριακή μετάβαση ενδέχεται να οδηγήσουν σε ενίσχυση του ισλαμιστικού χαρακτήρα της κυβέρνησης, κάτι που αντιτίθεται στις διαβεβαιώσεις του Σαράα για μετριοπάθεια. Επιπλέον, η παρουσία Τούρκων αξιωματούχων και η πιθανή παραχώρηση στρατιωτικών βάσεων στη Συρία στην Άγκυρα ανησυχούν τις γειτονικές χώρες και τη διεθνή κοινότητα, καθώς η Τουρκία θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τη Συρία ως μοχλό πίεσης σε περιφερειακά ζητήματα, όπως το Κουρδικό.

Οι Αντιδράσεις του Ισραήλ: Ασφάλεια και Εχθρότητα

Το Ισραήλ παρακολουθεί τις εξελίξεις στη Συρία με ιδιαίτερη ανησυχία. Ο Ισραηλινός Υπουργός Εξωτερικών, ήδη από τον Δεκέμβριο του 2024, χαρακτήρισε το νέο καθεστώς «τρομοκρατικό», βλέποντας στην HTS μία απειλή λόγω του παρελθόντος της. Οι φόβοι του Ισραήλ ενισχύθηκαν μετά τη σφαγή στη Λαττάκεια, καθώς οι Αλαουίτες θεωρούνταν παραδοσιακά σύμμαχοι του Άσαντ, τον οποίο το Ισραήλ, παρά τις διαφορές, θεωρούσε προβλέψιμο αντίπαλο. Η άνοδος ενός πρώην τζιχαντιστή στην εξουσία, με την υποστήριξη της Τουρκίας, αλλάζει τα δεδομένα.

Πρόσφατες αναφορές από ισραηλινά μέσα, όπως φαίνεται σε δημοσιεύσεις στο X στις 21-25 Μαρτίου 2025, υποδεικνύουν ότι το Ισραήλ έχει ήδη αρχίσει να καταστρέφει στρατιωτικές υποδομές στη Συρία, όπως αεροπορικές βάσεις, που θα μπορούσαν να παραχωρηθούν στην Τουρκία. Ο Πρωθυπουργός Νετανιάχου φέρεται να συγκάλεσε συζήτηση για την ασφάλεια στις 23 Μαρτίου, με στόχο τον περιορισμό της τουρκικής επιρροής. Επιπλέον, ισραηλινές πηγές, σύμφωνα με αναρτήσεις στο X στις 25 Μαρτίου, εκφράζουν φόβους ότι ο Ερντογάν θα μπορούσε να προκαλέσει μία τουρκο-ισραηλινή κρίση στη Συρία για να αποσπάσει την προσοχή από εσωτερικά προβλήματα στην Τουρκία.

Η στάση του Ισραήλ είναι σαφής: η ενίσχυση της Τουρκίας και η πιθανή ανάδυση μίας ισλαμιστικής Συρίας αποτελούν απειλή για την εθνική του ασφάλεια, ιδιαίτερα στα Υψίπεδα του Γκολάν, που συνορεύουν με τη Συρία. Οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές, που έχουν ενταθεί μετά τον Δεκέμβριο του 2024, δείχνουν ότι το Ισραήλ είναι διατεθειμένο να δράσει προληπτικά για να αποτρέψει τη σταθεροποίηση μίας εχθρικής κυβέρνησης.

Συμπέρασμα και Προβληματισμοί

Ο Αχμάντ αλ-Σαράα βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι. Η μετάλλαξή του από τζιχαντιστή σε ηγέτη μίας ενωμένης Συρίας εξαρτάται από την ικανότητά του να διαχειριστεί τις εσωτερικές διαιρέσεις και τις εξωτερικές πιέσεις. Η επιρροή της Τουρκίας, ενώ τον βοήθησε να ανέλθει στην εξουσία, κινδυνεύει να υπονομεύσει τις δεσμεύσεις του για μετριοπάθεια, προκαλώντας αντιδράσεις από τη διεθνή κοινότητα και ιδιαίτερα από το Ισραήλ. Οι φόβοι για μία τουρκική «κατάληψη» της Συρίας, όπως εκφράζονται σε ισραηλινές πηγές, και η πιθανότητα μίας στρατιωτικής κλιμάκωσης, δημιουργούν ένα εκρηκτικό σκηνικό. Η Συρία, μετά από 14 χρόνια πολέμου, παραμένει ένα πεδίο ανταγωνισμού συμφερόντων, με το μέλλον της να κρίνεται από την ισορροπία ανάμεσα στις φιλοδοξίες του Σαράα, την τουρκική στρατηγική και την ισραηλινή αποφασιστικότητα

Όσο κι αν προσπαθεί η Ε.Ε. να αγκαλιάσει την νεοσύστατη παρέα του Jolani, η Συρία θα χορέψει υποχρεωτικά σε ρυθμούς Ιερουσαλήμ. Είναι προφανές ότι το Ισραήλ θα μπλοκάρει τα νεο-Οθωμανικά  πάρτι του  Erdoğan, πριν γίνει η Μέση Ανατολή Κούγκι.

English Translation 🇬🇧

From Jihadist to Leader? Syria’s New Dawn Raises Eyebrows Over Turkey’s Sway  

  

The rise of Ahmad al-Sharaa to power in Syria, following the collapse of Bashar al-Assad’s regime in December 2024, marks a historic pivot for a nation battered by civil war since 2011. Once known as Abu Mohammed al-Golani, the former head of Hayat Tahrir al-Sham (HTS)—a group steeped in Islamist roots and once tied to Al-Qaeda—Sharaa now faces the daunting task of shedding his militant past to don the garb of a statesman. His freshly minted government, unveiled on 29 March 2025, boasts a 22-member cabinet that nods to inclusivity: a Druze, a Kurd, a Christian, an Alawite, and a lone woman sit at the table. Yet, for all its promise, Sharaa’s journey—and the heavy hand of Turkey, alongside Israel’s bristling response—casts a long shadow of doubt over Syria’s fragile future.

A Government Born in Chaos  

Assad’s downfall came swiftly, courtesy of an HTS blitz that seized Damascus in November 2024. By late January 2025, Sharaa had stepped into the breach as head of a transitional government, keen to soothe global jitters about his chequered history. In a 6 December 2024 interview with CNN, he declared the United States “no longer an enemy” and vowed to safeguard Syria’s minorities—a bold pivot from his jihadist days. His cabinet, announced on 29 March, features ministers schooled in the West, with ambitions to tackle healthcare, electricity, and economic recovery. A new Ministry of Emergency and Disaster Management, tapping the expertise of the White Helmets, alongside a surprising emphasis on technology and artificial intelligence, signals a pragmatic streak.  

But the road has been anything but smooth. A massacre of Alawites in Latakia in early March 2025, pinned on HTS-linked forces, stoked fears of a descent into Afghan-style extremism. Sharaa denounced the bloodshed and preached unity, yet trust—both within Syria and beyond—remains as brittle as ever.

Turkey’s Long Game  

Ankara’s fingerprints are all over Sharaa’s ascent. For years, Turkey propped up HTS in Idlib, seeing it as a handy counterweight to both Assad and the Kurdish SDF forces, which it links to the PKK—a group branded terrorists by Ankara. After Assad’s fall, Turkey’s Foreign Minister rolled into Damascus to meet Sharaa, cementing Ankara’s backing. From its foothold in northern Syria—bolstered by operations like the 2018 “Olive Branch” incursion into Afrin—Turkey now seems intent on tightening its grip, possibly angling for military bases to cement its influence.  

This meddling has set tongues wagging. Turkey’s support for HTS risks nudging Syria towards an Islamist bent, despite Sharaa’s assurances of moderation. Neighbours and the wider world fret that Ankara might wield Syria as a bargaining chip in regional tussles, not least the Kurdish question. “Turkey’s playing with fire,” one Western observer quipped. “It’s a gamble that could leave everyone singed.”

Israel’s Line in the Sand  

Israel, meanwhile, is watching with a hawk’s eye. As early as December 2024, its Foreign Minister branded Sharaa’s regime “terrorist,” a nod to HTS’s murky past. The Latakia killings only deepened Jerusalem’s unease—Alawites were long Assad’s allies, a foe Israel found predictable despite their spats. A former jihadist now backed by Turkey is a different beast entirely.  

Reports from Israeli media, echoed in X posts from 21-25 March 2025, suggest airstrikes have already flattened Syrian military sites—airbases, chiefly—that might fall into Turkish hands. On 23 March, Prime Minister Netanyahu reportedly huddled with security chiefs to curb Ankara’s reach. Israeli sources, cited on X on 25 March, warn that Erdoğan might stoke a Turkey-Israel spat in Syria to distract from troubles at home. Jerusalem’s stance is crystal clear: a Turkey-boosted, Islamist-leaning Syria threatens its Golan Heights border. With airstrikes ramping up since December, Israel seems ready to act first and ask questions later.

A High-Stakes Balancing Act  

Sharaa stands at a crossroads. His transformation from jihadist to unifier hinges on juggling Syria’s fractured communities and the meddling of outsiders. Turkey’s backing propelled him to power, but it risks undermining his moderate pledges, drawing flak from the international community—Israel most of all. Fears of a Turkish “takeover,” as Israeli voices put it, and the spectre of military escalation paint a volatile picture. After 14 years of war, Syria remains a chessboard for competing interests, its fate teetering on Sharaa’s ambitions, Turkey’s strategy, and Israel’s resolve.  

For all the EU’s tentative overtures to Sharaa’s fledgling crew—known to some as “Jolani’s gang”—Syria seems destined to march to Jerusalem’s drumbeat. Israel’s hardly likely to let Erdoğan’s neo-Ottoman shindigs run riot; it’ll pull the plug before the Middle East turns into a proper powder keg.