Κύπρος- ΗΠΑ- Ισραήλ

Η Κυπριακή Δημοκρατία παραμένει ισχυρή χάρη τον ρόλο της στην Αν. Μεσόγειο , μέλος της Ε.Ε , τηρεί στρατηγικές σχέσεις με το Ισραήλ, και  στρατιωτική συνεργασία με τις ΗΠΑ .Η σχέση Κύπρου-ΗΠΑ, βασισμένη σε κοινά  συμφέροντα και αξίες αντέχει πέρα από τις οποίες πολιτικές αλλαγές στις ΗΠΑ

Η Κυπριακή Δημοκρατία και οι Σχέσεις με τις ΗΠΑ: Σταθερότητα σε έναν Δυναμικό Γεωπολιτικό Χώρο

Η Κυπριακή Δημοκρατία βρίσκεται σε μια περίοδο ιστορικής στρατηγικής ευθυγράμμισης με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, η οποία αποτελεί βασικό παράγοντα για τη διασφάλιση της εθνικής της ασφάλειας και της γεωπολιτικής της σημασίας. Παρά τις αλλαγές που μπορεί να φέρει η πολιτική διαδικασία στις ΗΠΑ, η Κύπρος διαθέτει πολλούς λόγους να παραμένει αμείωτα αισιόδοξη για τη συνέχιση της υποστήριξης από την υπερδύναμη. Αυτό οφείλεται τόσο στη σταθερή πολιτική της προς το Ισραήλ όσο και στην ολοένα και πιο εντατικοποιημένη στρατιωτική συνεργασία με τις ΗΠΑ, η οποία μετασχηματίζει τη νήσο σε έναν αξιόπιστο εταίρο στη δυτική στρατηγική για την Ανατολική Μεσόγειο.

Η Στρατηγική Σύμπλευση με το Ισραήλ: Μια Συνύπαρξη Κοινών Αξιών και Στόχων

Η Κύπρος έχει αναπτύξει μια βαθιά και πολυδιάστατη σχέση με το Ισραήλ, η οποία αποτελεί κρίσιμο στοιχείο της εξωτερικής της πολιτικής. Οι δύο χώρες μοιράζονται κοινές αξίες, όπως η δημοκρατία, ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η προσήλωση στο διεθνές δίκαιο, αλλά και κοινά γεωπολιτικά συμφέροντα. Η συνεργασία τους καλύπτει τομείς όπως η ενέργεια (με έμφαση στην εξερεύνηση και αξιοποίηση φυσικού αερίου), η άμυνα, η τεχνολογία και η καταπολέμηση της τρομοκρατίας.  

Η υποστήριξη της Κύπρου προς το Ισραήλ δεν είναι απλώς συμβολική. Η Λευκωσία έχει αποδείξει σε πολλές περιπτώσεις ότι στέκεται δίπλα στο Τελ Αβίβ σε διεθνείς οργανισμούς, όπως στον ΟΗΕ ή στην ΕΕ, αντιμετωπίζοντας κριτικές προς το Ισραήλ και υπογραμμίζοντας τη δικαίωση της αυτοάμυνας του. Αυτή η θέση ευθυγραμμίζεται άμεσα με την αμερικανική εξωτερική πολιτική, η οποία παραδοσιακά στηρίζει το Ισραήλ ως βασικό σύμμαχο στη Μέση Ανατολή. Οι ΗΠΑ, ανεξάρτητα από το ποιος κόμματος βρίσκεται στον Λευκό Οίκο, θεωρούν την προστασία του Ισραήλ ως μη διαπραγματεύσιμη προτεραιότητα. Επομένως, η Κύπρος, ως φιλικός προς το Ισραήλ παράγοντας, ενισχύει τη θέση της ως αξιόπιστου εταίρου για την Ουάσινγκτον.  

Στρατιωτική Συνεργασία με τις ΗΠΑ: Μια Σχέση που Ενδυναμώνεται Συναρπαστικά

Τα τελευταία χρόνια, η στρατιωτική συνεργασία Κύπρου-ΗΠΑ έχει καταγράψει αξιοσημείωτη πρόοδο, αντανακλώντας την αμοιβαία εμπιστοσύνη και τη στρατηγική σύγκλιση. Η Συμφωνία Αμοιβαίας Άμυνας (2020) και η άρση του εμπάργκο όπλων (2022) αποτελούν ορόσημα που επιβεβαιώνουν αυτή την τάση. Επιπλέον, η χρήση του λιμανικού συγκροτήματος της Λάρνακας από αμερικανικά πλοία, οι κοινές στρατιωτικές ασκήσεις και η συμμετοχή Κύπρου σε πρωτοβουλίες όπως η «3+1» (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ + ΗΠΑ) ενισχύουν τη θέση της νήσου ως κρίσιμου κόμβου ασφάλειας.  

Η ΗΠΑ αναγνωρίζει τη γεωστρατηγική αξία της Κύπρου, η οποία βρίσκεται στη διασταύρωση της Ευρώπης, της Ασίας και της Αφρικής. Οι αμερικανικές βάσεις στη γύρω περιοχή (π.χ. στο Κατάρ ή την Ελλάδα) συμπληρώνονται με τη δυνατότητα πρόσβασης σε κυπριακές υποδομές, προσφέροντας στρατηγικό βάθος. Παράλληλα, η Κύπρος επωφελείται από την αμερικανική τεχνογνωσία στον τομέα της άμυνας, την προώθηση της κατάρτισης των ενόπλων δυνάμεών της και την ενίσχυση των δυνατοτήτων καταπολέμησης υβριδικών απειλών.  

Αξίζει να σημειωθεί ότι η στρατιωτική συνεργασία δεν περιορίζεται στον δίπολο Κύπρος-ΗΠΑ. Η συμμετοχή της νήσου σε δίκτυα ασφαλείας με χώρες όπως η Γαλλία, η Ιταλία και το Ισραήλ δημιουργεί ένα πολυμερές πλαίσιο που ενισχύει τη θέση της ως «στρατηγικού γεφυρώματος». Σε αυτό το πλαίσιο, οι ΗΠΑ βλέπουν τη Κύπρο όχι μόνο ως σύμμαχο, αλλά και ως παράγοντα σταθερότητας σε μια ευαίσθητη περιοχή.

Γεωπολιτική Σταθερότητα και Ενεργειακά Συμφέροντα

Η ανατολική Μεσόγειος έχει μετατραπεί σε έναν από τους πιο δυναμικούς γεωπολιτικούς χώρους παγκοσμίως, κυρίως λόγω των αποθεμάτων φυσικού αερίου. Η Κύπρος, ως μέλος του Διαλογισμού Ανατολικής Μεσογείου (EastMed Gas Forum), παίζει κεντρικό ρόλο στη δημιουργία ενός ενεργειακού δικτύου που μπορεί να μειώσει την ευρωπαϊκή εξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια. Οι ΗΠΑ, με στόχο την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας των δυτικών συμμάχων, υποστηρίζουν ενεργά αυτή την προσπάθεια.  

Η αμερικανική εταιρεία ExxonMobil είναι ήδη ενεργή στην εξερεύνηση κυπριακών οικονομικών ζωνών, ενώ η Ουάσινγκτον έχει επανειλημμένα καταδείξει την ανάγκη προστασίας της κυριαρχίας της Κύπρου έναντι τουρκικών διεκδικήσεων. Αυτή η στάση δεν επηρεάζεται σημαντικά από τις πολιτικές διακυμάνσεις στις ΗΠΑ, καθώς η ενεργειακή ανεξαρτησία της Ευρώπης και ο περιορισμός της ρωσικής επιρροής αποτελούν μεταπαρτιζανικές προτεραιότητες.  

Διμερής Υποστήριξη στο Αμερικανικό Κοινοβούλιο

Ένας ακόμη λόγος για τον οποίο η Κύπρος δεν χρειάζεται να ανησυχεί είναι η ευρεία διμερής συναίνεση στο αμερικανικό Κογκρέσο σχετικά με τη σημασία της συνεργασίας με τη νήσο. Τόσο Δημοκρατικοί όσο και Ρεπουμπλικανοί έχουν εκφράσει στήριξη στην κυπριακή κυριαρχία, καταδικάζοντας την τουρκική εισβολή του 1974 και τις προσπάθειες νομιμοποίησης του ψευδοκράτους στην βόρεια Κύπρο. Επιπλέον, η δυνατή κυπριακή διασπορά στις ΗΠΑ, με οργανωμένες ομάδες πίεσης όπως το Αμερικανικό Κυπριακό Συντονιστικό Συμβούλιο (PSEKA), διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της Κύπρου υψηλά στην ατζέντα της Ουάσινγκτον.  

Παράλληλα, η Κύπρος έχει αναπτύξει μια εξισορροπημένη εξωτερική πολιτική, που τη θέτει ως μεσάζοντα μεταξύ Δύσης και Ανατολής. Η συμμετοχή της σε πρωτοβουλίες όπως η Συμμαχία του Ήλιου (Solar Alliance) ή η προσέγγιση με χώρες του Κόλπου (π.χ. ΗΑΕ) δείχνει ότι η Λευκωσία μπορεί να συνδυάζει τη δυτική προσανατολισμένη πολιτική της με πρακτικές διπλωματικές σχέσεις. Αυτή η ευελιξία ενισχύει τη θέση της ως αξιόπιστου εταίρου, ανεξάρτητα από τις αλλαγές στην αμερικανική πολιτική σκηνή.

Η Συνέχεια της Αμερικανικής Πολιτικής: Μια Ιστορία Σταθερότητας

Ιστορικά, οι ΗΠΑ έχουν διατηρήσει μια συνεπή στάση απέναντι στην Κύπρο, με βάση τις αρχές του διεθνούς δικαίου και την ανάγκη για ειρηνική επίλυση του κυπριακού προβλήματος. Ακόμη και σε περιόδους πολιτικής αστάθειας, όπως μετά τις εκλογές του 2016 ή του 2020, η υποστήριξη προς τη Λευκωσία δεν έχει υποστεί σημαντικές μεταβολές. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η αμερικανική εξωτερική πολιτική βασίζεται σε μακροπρόθεσμες στρατηγικές επιλογές, οι οποίες δεν μεταβάλλονται ριζικά με κάθε κυβερνητική εναλλαγή.  

Επιπλέον, η ανάδειξη της Κίνας και της Ρωσίας ως ανταγωνιστών των ΗΠΑ στην περιοχή κάνει τη Κύπρο ακόμη πιο σημαντική. Η Λευκωσία, με την άρνησή της να συμμετάσχει σε πρωτοβουλίες που υπονομεύουν τα δυτικά συμφέροντα (π.χ. την κινεζική πρωτοβουλία Belt and Road), επιβεβαιώνει τη θέση της ως μέλος της δυτικής οικογένειας. Για τις ΗΠΑ, αυτό σημαίνει ότι η Κύπρος δεν είναι απλώς ένα «μικρό κράτος», αλλά ένας παράγοντας που συμβάλλει στη συλλογική ασφάλεια.

Η Κύπρος βρίσκεται σε μια θέση ισχύος, χάρη στη στρατηγική της σχέση με το Ισραήλ, την εντατικοποιημένη στρατιωτική συνεργασία με τις ΗΠΑ και τον ρόλο της ως σταθερός παράγοντας στην Ανατολική Μεσόγειο. Οι αλλαγές στην αμερικανική κυβέρνηση δεν απειλούν αυτά τα θεμέλια, καθώς η σχέση Κύπρου-ΗΠΑ βασίζεται σε αμοιβαία συμφέροντα και μακροπρόθεσμους στόχους που υπερβαίνουν τα πολιτικά κόμματα.  

Η Λευκωσία μπορεί να συνεχίσει να στηρίζεται στην αμερικανική στήριξη, τόσο διπλωματικά όσο και στρατιωτικά, ενώ ταυτόχρονα ενισχύει τη θέση της μέσω της δραστήριας πολιτικής απέναντι σε τρίτες χώρες. Σε έναν κόσμο που χαρακτηρίζεται από γεωπολιτική αστάθεια, η Κύπρος αποδεικνύει ότι η σταθερότητα και η προβλεψιμότητα μπορούν να είναι οι καλύτεροι σύμμαχοί της.